“Adanalı Ziya ve Evrâk-ı Hazân” Adlı Kitaptan Bir Sayfa
Eskilerin “hatâ-yı fâhiş” diye tabir ettikleri türden pek kötü okuma hataları bulunması sebebiyle, uluslararası hakemli bir dergide, toplanarak imha edilmesi önerilen, “ihtisas” ve “ihtimam” noksanlığına örnek gösterilen amatörce yapılmış iki çalışmadan “ihtisas” noksanlı olarak değerlendirilen Adanalı Ziya ve Evrâk-ı Hazân adlı çalışmadaki hataları düzeltmeye devam ediyoruz.
Elimize bir diken battığı zaman iğneyle çıkarabilir, çocuğumuzun süt dişlerinden biri düşmeye yüz tuttuğu zaman yavaşça alabiliriz, ama bir cerrah gibi elimize neşter alıp bir hastayı ameliyata veya bir diş hekimi gibi diş çekmeye kalkışmayız. Her işin, her mesleğin bir eğitimi, bir ihtisası vardır. Bir şairin aruz ve heceyle yazdığı, el yazması ve matbu Arap harfli kaynaklarda yer alan şiirlerini, doktora, yüksek lisans, lisans hatta ön lisans eğitimi bulunmadan kitap haline getirmeye kalkışmayı anlatacak kelime bulamıyorum. Onlarca, yüzlerce hatalı örnekten işte biri daha.
Fotoğrafı verilen sayfadaki, Fâ'ilâtün Fâ'ilâtün Fâ'ilâtün Fâ'ilün vezniyle yazılmış olan gazelin Osmanlıca Türkçesi’nden, Edebiyat Bilgi ve Teorilerinden yoksun, “ihtisas” sahibi olmayan kişilerce okunması sonucu oluşan hataların, dipnotta yazdığı gibi kaynağın el yazması olmasına yüklenilmesi kabul edilecek bir mazeret değil, hatta benzeri görülmemiş anlamsız bir açıklamadır.
Kafiye düzeninin “-en gibi” olduğunu anlayamadan ikinci, dördüncü ve beşinci beyitlerin ikici mısralarının sonundaki “âhen gibi”, “sûzen gibi”, “şîven gibi” olması gereken ifadeleri “âhın gibi”, “sözün gibi”, “şuyûn gibi” okumanın; “dilîr-i ‘aşk” terkibinin “dilber, aşk”, “belâ peykânı” ifadesinin “belâ-yı bîgâne-yi yağsın” şeklinde Türkçe fiille terkip yapmanın, “korku, kaygı” anlamına gelen “bâk” kelimesinin “kef” kaf” farkı bile dikkate alınmadan ve Türkçe kelime “bak” şeklinde okunmanın kabahatini, metnin el yazması oluşuna yüklemek en masumane ifade ile ayıptır, günahtır ve ilme saygısızlıktır. Asıl değerlendirmeyi yine akıl, vicdan ve ihtisas sahiplerine bırakıyorum.
(Gazelin el yazması metni ve okunuşu yarın verilecektir).
(YARIN DEVAM EDECEK)