Esasen herhangi bir özür sebebiyle oruç tutamayan kimselerin, alenen oruç yememeleri esastır. Dolayısıyla; 'Efendim Cenab-ı Hakk (cc) özürü kabul etmiş, orucu yemeye müsaade etmiş, öyle ise halktan gizlemenin manası yoktur' diye itiraz etmek isabetli değildir. Zira fasıklar bu manzaralardan istifade ederek, oruca karşı ilgisizliği geliştirirler.
Farziyetini kabul etmeyen veya alaya alanlar yukarıda beyan olunduğu gibi, mürted hükmüne girer ve öldürülür. Ancak, öldürme işi İslam devletince uygulanır, yoksa şahıslarca uygulanamaz.
Orucun farziyetini kabul etmekle birlikte nefsine uyarak tutmayanlara, İslam devletinde Kadı ya da Ululemr tarafından tazir cezası verilir.
Orucun Vakti:
Fecri sadıktan (imsaktan), gün batınıma kadar olan süre içerisinde, oruç tutmak niyetiyle yemekten, içmekten ve orucu bozan şaylerden kaçınmaktır.
Fecri sadık, doğu tarafta meydana gelen beyazlık ve bu beyazlığın yayılması halidir. Ancak ufukta beyazlığın görülmesi ile mi, yoksa biraz sonra etrafa yayılması ile mi oruca başlanır?
Şemsü'l eimme Hulvani bu hususta: beyazlığın görülmesi ile başlanması ihtiyata uygundur der. İkinci kavil ise yani beyazlığın uzanıp etrafa dağılması ile oruca başlanması, oruç tutacaklar için daha müsaittir demiş ve âlimlerin çoğu bu görüşü benimsemişlerdir. (Hindiyye, 2/6)
Orucun vaktini bildiren ayet:
"Ramazan gecelerinde, hanımlarınıza yaklaşıp (hayırlı evlat dilemeniz) ve beyaz iplik siyah iplikten seçilinceye kadar, yiyiniz, içiniz. Sonra, ertesi geceye (akşama) kadar, orucunuzu tutarak tamamlayınız" buyrulmuştur.
(Bakara 187)
Ayeti Kerime'deki siyah iplik, gece karanlığını, beyaz iplik, gündüzün şafak aydınlığını ifade ettiği hususunda müfessirler ve mezhep imamları görüş birliğindedirler ki bunlar, Adiy bin Hatem (ra) olayı ile
İlgili hadisi delil almışlardır. (Sabimi Ahkam Tefsiri; Buharı ve Müslim)
NOT: İmsak vaktini gösteren takvimlerde daha önceleri (temkin) vakti olarak, 15-20 dakika öncesinden oruca başlanırdı, fakat son senelerde diyanet temkin vaktini kaldırmış ve artık imsak vaktini bildiren saatte, dakikasında oruca başlanacağını ilan etmiştir.
Son günlerde yani 2011 yılı Ramazan ayında, imsak vaktinin 40 dakika öncesinden hesaplandığı ortaya atılmış ve bunun doğruluğunu, iddaa sahipleri kalabalık bir toplulukla gözlemiş olduklarını Tv. kanallarından dinledik. Bunun üzerine, âcizane bu kardeşiniz de, üç gün gözlenmeye müsait olan mahalden izledim, gerçekten 40-50 dakika olmasa bile 30 dakika farka şahit oldum. Diyanet İşleri Başkanlığınca neticelendirinceye kadar oruca, gösterilen imsak vaktinde başlamalı, fakat sabah namazını imsaktan 30-40 dakika sonra kılmalıyız.