İmar çalışmaları
Afyon’da ilk imar hareketleri Sahip Ata beyle başlar. İlhan Kaan’ı, Ebu Said Bahadır tarafından Anadolu genel valisi yapılan, Demirtaş Bey 1318 yılında Konya’ya gelince Selçuk evlatlarından yakaladıklarını katlettirdi.
Bunlardan bir kısmı diğer vilayetlere kaçar. 3. Sultan Keykubat bin Feramuz’un üç kızı Melek Peyker, Naime Cevher ve Asiye hanım sultanlar, Karahisarda sahib oğluna sığındılar. Yanlarında getirdikleri hazineleri hayra ve şehrin gelişmesine harcadılar. (Afyon) Karahisar kalesi zaptedilmesi zor bir yapı olduğu için emniyetliydi.
Orta Kalecikteki kaynağından açıkta gelmekte olan (Kadınana) suyu kapalı ark ile getirildi. Suyun temiz berrak tutumlu kullanılması sağlandı.
Şehrin ortasında açıkta akan dere üzerine geçit ve köprüler yapıldı.
Ayrıca fakir halk için bin kadar kapaklı mezar yapıldı. Bugüne kadar gelen rivayete göre suyu Melek Peyker Sultan köprüleri Naime Gevher Sultan, mezarları Asiye Sultan yaptırmış. Bu üç hanım bu hizmetleriyle ünlü oldular.
Afyon’da pek çok hanım, atalarından bu isimleri almıştır. Bu isimde yaşayan kız, kadınlar halen vardır.
Cumhuriyet döneminde şehir içinde kalan mezarlık kaldırılmış. Köprüler kanalizasyon haline getirilmiştir. Çocukluğumda hatırlarım. Kanalizasyon kontrolü içinde at arabası ile gidilerek yapılırdı. Yeşilyoldan aşağısında ise açıktan akardı.
Asiye Sultan Türbesi Kadınana İlkokulu karşısında, yer alır. Zamanla yapılan dolgularla zeminden 2,5 metre kadar aşağıda bulunuyor.
Melek Peyker ve Naime Sultan türbesi ise Mevlevi Camii karşısında evler arasında kalmıştır. Türbe ahşaptır.
Konya-Afyon-Kütahya beylikler döneminde, sık sık savaşlar oluştu. Germiyan oymağı Kütahya’ya yerleşti. Zaman zaman Germiyanoğulları genişledi. Diğer Selçuklu Karaman beyleride, topraklarını çoğaltmak üzere girişimlerde bulundular. Germiyan Devletini kuran Kütahya beylerbeyi Savcı Beyin oğlu Umur beydir.
Umur Beyin Sandıklıda hamam yaptırdığı biliniyor (Şimdi Okul)
Süleyman Şah dönemi;
Kudretli bir asker olan Germiyan Sultanı Mehmet Bey’in ölümü ile Süleyman Şah, sultan olur. Kendisi güzel huylu derviş giderli, bir hükümdarmış. Tahta çıkar çıkmaz, Hamit oğullarından Çöl ovasını, Karaadilli ve Şuhut’u geri alır. Zamanında her yerde hayırlar yapılır. Cami, çeşme, kervansaray vardır. Süleyman Şah şehzadeliğinde Karahisarı Devlet (Afyon) Valiliği yapmıştır. Ömrünün sonunuda Afyon’da geçirmiş. Türbesi eski Kadınlar Pazarındadır.
Süleyman Şah güçlü Osmanlılarla iyi geçinmek ister. Kendisinden sonrada sulh içinde yaşanması için, Yıldırım Beyazhan’a kızı Devlet Hatun’u istenince mennun kalır. Kızının cihazına (Akşehir, Yalvaç, Karaağaç, Beyşehir Kalelerinin seksen bin altına Osmanlıya satılmasını sağlar) Kütahya, Tavşanlı, Eğrigöz, Simav ve Emet kale anahtararını verir. Düğün sonu (Afyon) Karahisara (başkent olarak) çekilir. O zaman garipler mezarlığı olan yere gömülür.
İmar hareketlerinde, Belediyenin atağa geçmesi Ahmet, Mehmet efendi kabirlerinin ihyası, Asiye Sultan Süleyman Şah türbelerinin yenilenmesi, beni mutlu kıldı. Bu şehrin ekmeğini yiyip, suyunu içen bir kişi olarak geçmişimizi tanımamız, bilmemiz saygılı olmamız gereğini ortaya koydu.
(Bu arada şehrimizde pek çok yıkılan, yıkılması gereken evler mahallelerin, kentsel dönüşümle yenilenmesi üzerinde de çalışılmasını, 2019 yılına yüzakıyla çıkılmasını istediğimi belirtmek isterim.