Tam olarak bir yıl önce insanlar büyük ve yıkıcı bir depremle uyandılar. Depremi yaşamayanların bile ciddi şekilde travmatize olduğu günler, haftalar geçti. Pek çok kişi hem fiziksel hem de psikolojik olarak büyük kayıplar yaşadılar. Evladını, annesini, babasını, evini, uzvunu kaybeden pek çok kişi oldu. Tek kayıp bunlar da değildi. İnsanlar sabah uyandıklarında gördükleri manzarayı, rutinlerini, eskiden hissettiği bazı duygu ve düşüncelerini, hayata karşı depremden önceki bakış açılarını kaybettiler. Böyle travmatik deneyimlerin etkisi kolay kolay geçmez, geçmeyecek de… Hayatta kalan kişiler yaşadıklarını unutmasalar da öyle veya böyle bir şekilde yeni rutinlerini oluşturdular. Peki bu insanlar neler yaşadılar veya neler yaşayabilirler psikoloji çerçevesinde biraz daha ayrıntılı bakalım mı?
1. Korku ve Endişe: Deprem sırasında hayatta kalma mücadelesi veren insanlar, deprem sonrasında korku ve endişe yaşayabilirler. Gelecekteki deprem riski nedeniyle sürekli bir endişe duyabilirler.
2. Kayıp ve Yıkım: Depremler genellikle ciddi maddi kayıplara ve fiziksel yıkıma neden olur. Evlerini, sevdiklerini veya değerli eşyalarını kaybeden insanlar, bu kayıplarla baş etmekte zorlanabilirler.
3. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Depremzedeler, deprem sonrasında travma sonrası stres bozukluğu yaşayabilirler. Bu durum, deprem anındaki korku ve acıyı tekrar yaşama, uykusuzluk, konsantrasyon güçlüğü ve diğer belirtilerle kendini gösterebilir.
4. Toplumsal Destek Eksikliği: Deprem sonrasında toplumsal destek ve hizmetlerin yetersiz olması, depremzedelerin psikolojik iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
Belki yaşanan manevi kayıplara büyük merhemler olamayız ancak depremzedelerin yaşadığı bu travmaları hafifletmek ve destek olmak için psikolojik danışmanlık, destek grupları, ruh sağlığı hizmetleri ve toplumsal destekten faydalanmalarını sağlayabiliriz. Çevrenizde depremden dolayı travmatize olmuş insanlar var ise onların hayatlarına izin verdikleri ölçüde daha çok dahil olabilirsiniz. Anlatmak istedikleri müddetçe acılarını dinleyip gözyaşlarına ortak olabilirsiniz. Deprem anındaki şok etkisiyle acısını, kederini zamanında yaşayamayan pek çok insan oldu. Bu insanlara şu an hala destek sağlayabiliriz.
Seda İşisağ
Psikolojik Danışman - Psikoterapist
