DUYGULARIN ÜÇ YOLU

İnsan duygularını doğru kullanabildiği ölçüde kaliteli bir insan hâline gelir. Duygular ifrat(aşırı gitme) ve tefrit(geri kalma) sebebiyle yolunu ve yönünü şaşırırsa sıkıntılar baş gösterir. Hâlbuki duygular orta yol denilen itidal ve vasat noktasında yaşanır ve kullanılırsa o zaman herhangi bir problem ortaya çıkmaz.  Sevmek, kızmak, korkmak, heyecanlanmak gibi duygular olması gerektiği yerde olması gerektiği ölçüde yaşanmalıdır. Bir insanı sevmek körü körüne ona bağlanmaya veya bir insanı sevmemek onu tamamen yok saymaya sebep oluyorsa bu sevgi duygusunun ifrat ve tefrit hâlidir. Sevmek duygusunun itidal hâli ise ne körü körüne bağlanmak ve ne de yok saymayı gerektirir. Aynı hususlar bütün duygular için geçerlidir. Mesela bir insanın her şeyden korkması tefrit, hiçbir şeyden korkmaması ifrattır. Hâlbuki olması gereken itidal ve istikamettir. Yani şecaat denilen cesarettir. Maddi ve manevi hukuku için hiçbir şeyden korkmadığı gibi başkalarının hukukunu korumak içinde gerekli sınırlama ve yasaklara uymaktır. Yine bir insan topluluk karşısında bir gösteri veya konuşmada aşırı heyecan yaparsa eli ayağına dolaşır. Hiç heyecanı olmazsa da zorla yapıyormuş gibi yaptığı işten keyif alamaz. Burada olması gereken ise gerektiği ölçüde bir heyecanı taşımaktır. Konumuzla alakalı temel üç duygu olan akıl, öfke ve şehvet(cinsellik) duygularının ifrat, tefrit ve vasat(orta yol) hâlleri Risale-i Nur eserlerinde genişçe izah edilmektedir. Başta aile, toplum ve sosyal hayatın bütün kademelerinde mutluluğu ve huzuru yakalamak için bu hususun bilinmesi, anlaşılması ve yaşanması gerekmektedir. Yoksa duyguların ifrat ve tefriti, şahsi ve toplumsal hastalıkları körükler. İçtimai hayatta cinnet ve isyan gibi olumsuz vaziyetlerin artmasına sebep olur. Çünkü ifrat ve tefrit haddi aşmaktır.