ENGİZİSYON MAHKEMELERİ

Avrupa bugün ulaştığı insani değerlere çok acı tecrübelerin sonucunda gelebilmiştir. Bunlardan bir tanesi de tek taraflı yargılamalarla hatta yargılamadan öte peşin hükümlerle karar veren Orta Çağ Avrupası’nın çirkin yüzü olan engizisyon mahkemeleridir. Bir diğer tarifle Roma Katolik Kilisesinin sapkın olarak gördüğü gruplara karşı mücadelesinde ki hukuksal uygulamadır. Güney Avrupa başta olmak üzere Avrupa’da ve kısmen Amerika’da yüzyıllar boyu etkili olmuştur. 12. Yüzyılda başlayan dönem ‘Orta Çağ Engizisyonu, 15.Yüzyıldan 19.Yüzyıla kadar olan dönem ise “Modern Engisizyon”  olarak isimlendirilmiştir. Bu mahkemelerde incelemeden yargılamaya kadar tek bir yargıç yetkilidir. İhbar ve araştırmalarla; tespit, suçlama, tövbeye davet, mahkemeye çağırma, sorgulama, işkence ve hüküm verme şeklinde bir prosedür uygulanmıştır. Suçlu bulunanlara; ateşte yakma en ağırı olmak üzere, ölüm, hapis, mallarına el koyma, kamçılama, sürgün etme ve birtakım küçük düşürücü işaretler taşıma şeklinde cezalar verilmiştir. Tarihte en çok bahsedilen işkenceleri ile ünlü İspanya engizisyon mahkemeleridir. İnsanların düşünce, inanç ve yaşayışlarından dolayı tek taraflı olarak yargılanıp ağır cezalara çarptırıldığı engizisyon mahkemelerinde adeta soykırımlar gerçekleştirildi. Özellikle Müslüman ve Yahudilere hiç hayat hakkı tanınmadı. Sadece suçlu görülen kişiler değil onların aile fertleri de zulümlere maruz bırakıldı. Tam bir zulüm merkezi olan bu mahkemeler Avrupa tarihinde kara bir leke olarak yerini aldı. Hâlbuki İslam mahkemeleri hiçbir zaman engisizyon gibi etmemiştir. Avrupa’nın vahşi olduğu zamanda insanlığa adalet dağıtmış ve itidal üzere hareket etmiştir. Vahşi ve zalimane engizisyon kanunları yerine İslam’ın adilane kanunları beşere terakki ve adalet üzere bir hayat vermiştir. Adliye ve adâlet tarihimiz, bunun binlerle misaline şahittir. Bu örnekleri inşallah diğer yazımızda paylaşacağız…