SÜLEYMAN SIRRI ÜÇER

Değerli okuyucularım. Afyonkarahisarımıza hizmet etmiş büyüklerimizi hayırla yad etmeye devam ediyoruz. Bugünkü yazımızda bundan 42 yıl önce ebedi âleme intikal eden öğretmen, araştırmacı ve şâir merhum Süleyman Sırrı Üçer’den söz etmek istiyorum. Afyonkarahisar edebiyatı üzerine yapılmış çalışmalarda ve “Afyonkarahisar Edebiyatı” adlı kitabımızda verilen bilgilere göre Süleyman Sırrı Üçer 1911'de Afyonkarahisar'da dünyaya gelmiştir. Babası, Kubbeli mahallesinden Çolakoğulları (Hacı Müezzinzâdeler) sülalesinden Saraç Hamit Usta, amcası Müftü Hüseyin Bayık’tır. İlk İslamî terbiyeyi ailesinden alan Üçer, ilköğrenimini Gedik Ahmet Paşa İlkokulu'nda yapmış ve bir müddet medrese tahsili görmüştür. 23 Nisan 1925 tarihinde Bursa Işıklar Askeri Lisesi'ne girerek orta ve lise öğrenimini burada tamamlamış, gözlerindeki rahatsızlık sebebiyle Harbiye'ye gidememiştir. Fevzi Çakmak'a yazdığı mektup sonrası, Eylül 1932'de Silahlı Kuvvetlerdeki Askeri öğretmen sınıfına çağrılan Üçer, silahlı kuvvetlerce İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nde okutulmuştur. Mehmet Şemsettin Günaltay (v. 1961), İsmail Hakkı Uzunçarşılı (v. 1977), Mükremin Halil Yinanç (v 1961.), Enver Ziya Karal (v. 1982) gibi çok değerli hocalardan ders almış ve "Afyonkarahisar Vilayeti Tarihi" başlıklı teziyle Şubat 1936'da mezun olmuştur. Kuleli Askeri Lisesi başta olmak üzere Askeri okullarda öğretmenlik yapan Üçer, 1963'te albay rütbesiyle emekli olmuştur. Bir süre İstanbul İmam-Hatip Okulu’nda ve İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü'nde de hocalık yapan Süleyman Sırrı Üçer, 16 Haziran 1979 tarihinde vefat etmiş ve İstanbul'a defnedilmiştir. Afyonkarahisar Merkez İlçe Nüfus Müdürlüğü kayıtlarına göre Süleyman Sırrı Üçer, Sevük Balamir, Gülçin, Gülser, Ayşe Gülriz adlarında biri oğlan, üçü kız dört çocuk babasıdır.
Süleyman Sırrı Üçer, öğretmenliği yanı sıra, yaptığı araştırmaları ile Afyonkarahisar’ın ve dolayısıyla memleketin tarihine, sanatına, edebiyatına ve kültürüne büyük hizmette bulunmuştur. Bazı tarih araştırmaları ve biyografik çalışmaları Taşpınar başta olmak üzere değişik dergi ve gazetelerde yayımlandı. Aynı zamanda şair olan Üçer, hem aruz hem heceyle şiirler yazmıştır. Şiirlerinde "Sırrı" mahlasını kullanan merhum Üçer'in bestelenmiş şiirleri de vardır.
Kuleli Askeri Lisesi Tarihi; İslam Tarihi (İmam Hatip Okullarında ders kitabı olarak okutuldu); İslam Medeniyeti Tarihi (İmam Hatip Okullarında ders kitabı olarak okutuldu); Konya Köy ve Yer Adları Üzerine Bir Deneme adlı eserleri bulunan Süleyman Sırrı Üçer'in yazılarından bazıları da şunlardır: "Afyon Karahisarında Türkmenlerin Yerleşmesi" (Taşpınar, 19 Haziran 1935, S. 32, s. 135-137); "26 Ağustos ve Türkler" (Taşpınar, S. 46, Afyon, 27 Ağustos 1936, s. 177-180); "Bir Fetva ve Bir Hatıra" (Taşpınar, C.5, S. 53, 29 Mart 1937, s. 73-75); "Karahisar Şairlerinden Rai Çelebi" (Taşpınar, C.5 S. 59, 19 Eylül 1937, s. 183-185); "Rai'den Diğer Parçalar" (Taşpınar, S. 60, Afyon, 19 Birinci Teşrin 1937, s. 212-213); "Bir Belge ve Bir Hatıra" (Taşpınar, S. 51,29, Afyon, İkinci kanun 1937, s. 36-38); "Tanzimat ile İlgili Bir Ferman" (Taşpınar, C.8, S. 90, 91, 92, Haziran- Temmuz-Ağustos 1942, s. 102-107).
Hakkında yazılanlardan bazıları şöyledir: Ömer Yarşi, "Bir Yıldönümü (Süleyman Sırrı Üçer)" (Türkeli, S. 7445, 15 Şubat 1985); İrfan Ünver Nasrattınoğlu, "Afyonlu Din Adamları: Süleyman Sırrı Üçer" (Türkeli, 25 Ağustos 1977); İrfan Ünver Nasrattınoğlu, "Mektuplarıyla Sırrı Üçer" (Beldemiz, S. 21, 1990, s. 18); İrfan Ünver Nasrattınoğlu, "Mektuplarıyla Sırrı Üçer I-II" (Beldemiz, S. 23-24, Nisan-Mayıs-Haziran; Temmuz-Ağustos-Eylül 1991, s. 19-21); İrfan Ünver Nasrattınoğlu, "Geçmiş Zaman Olur ki Mektuplarıyla Sırrı Üçer (III)" (Beldemiz, S. 24, 1991, s. 19); Senih Bayık, "Eski Simalar Süleyman Sırrı Üçer" (Taşpınar, S. 17, Afyon, Aralık 2016, s. 27-29); İrfan Ünver Nasrattınoğlu, Afyonkarahisarlı Şairler, Yazarlar, Hattatlar, (Ankara, 1971, s. 108); Mehmet Sarı, Afyonkarahisar Edebiyatı, Afyonkarahisar Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü, Kültür Yayınları Yayın No: 61, Afyonkarahisar, 2019, s. 477.
Merhum Süleyman Sırrı Üçer hocamızı rahmetle yad ediyorum. Ruhu şad mekanı cennet olsun.