Otorite bizi istemediğimiz kararları almaya itebilir mi? Bir insana sırf size YAP denildi diye işkence edebilir miydiniz? Pek çoğumuzun cevabı elbette hayır olacak. Ancak 1961 yılında Dr Stanley Milgram tarafından yapılan deneyde deneklerin %65 i kendisine YAP denildiği için bir insana 450 volt elektrik verebildi. (Aslında verdiğini sandı.) Kısaca şu deneyden bahsedelim.
Nazi Almanyasında Yahudileri öldüren, işkence eden askerler mahkemeye çıktığında hep benzer cevabı veriyordu. “Bana söyleneni yaptım.” Hal böyle olunca Dr Milgram bir deney yapmaya karar verdi. Deneye katılan katılımcılara yan odada üzerine elektroşok cihazı bağlı biri olduğunu söylüyorlardı. Yan odadaki kişiye basitten zora gidecek şekilde sorular sormalarını, her yanlış cevapta 15 volttan başlayıp artırarak 450 volta kadar elektrik vermelerini söylüyorlardı. Katılımcının yanında deney boyunca beyaz önlüklü bir adam durarak katılımcı her elektrik vermek istemediğinde onu yapması için zorluyordu. Şaşırtıcı şekilde katılımcıların %65 i 450 volta kadar elektrik vermişti. Bunu neden yaptıkları sorulduğunda ise “Bana yapmam söylendi” diye yanıtladılar. Sadece size yapmanız söylendiği için birine 450 volt elektrik verebilir miydiniz?
Çevremizde birileri beyaz önlük giyip başımızda beklemese de aldığımız kararları zaman zaman başkalarına göre almıyor muyuz? Kendinizle ilgili tamamen normal ve ahlaki kararlar alırken içinizden “Acaba (komşum, kardeşim, arkadaşım, annem, babam, akrabam…) ne düşünür” diye sorduğunuz oluyor mu? Karar alırken her zaman için bir kez daha düşünüp bu kararı kimin için aldığınızı veya almadığınızı sorgulayın. Eğer bu karar kendiniz veya kendi istekleriniz için değilse tekrar gözden geçirin. Çünkü önemli olan sizin ne istediğiniz.
FACEBOOK YORUMLAR