YAKUB MUHİDDİN OĞLU İMAD DEDE
Keçe pazarı camii, Afyonkarahisar merkezinde büyük demirciler çarşısı.
Burmalı mahallesinde, dir 569- ada- 42- pafta' da - 110 metre kare alan üzerine, Yakup Muhiddin oğlu İmad tarafından, Hicri 1225 Miladi 1810 yılında mescid olarak yaptırılmıştır.
Daha sonra yukarı pazar mahalle halkından, Hacı bey oğlu şişman, Hacı Mehmet ağa tarafından genişletilerek cami haline getirilmiştir vakıf kayıtlarında cami' nin ilk adı (Öksüzce) olarak geçmekte Hacı Mehmet ağa' nın yaptırdığı güdük minare nedeniyle daha sonraları bu cami' ye güdük minare denmiş bu isimlerle beraber cami' nin iç tarafında medfun bulunan burada uzun yıllar imamlık yapmış olan ( İmad bin Hacı Muhiddin ) adına ithafen, İmad dede camii' de denilmekte ve kayıtlarda geçmektedir.
İmad dede bu cami' de uzun yıllar görev yapmış aynı zamanda.
Hisarardı medresesinde' de müderrislik yapmıştır yine kayıtlarda, Afyon müftülüğü' de yaptığı geçmekte.
İmad dede 40 yaşından sonra evlenmeye karar verir başından geçen şu hadise onun evlenmesine sebep olur birgün namaz çıkışında bir sarhoşun etrafında çocuklar toplanmış onunla alay ediyorlar hemen çocukları kovalar sarhoşa hadi sen evine git der sarhoş bir kaçgün sonra hoca efendiyi namaz çıkışında cami' nin önünde bekler ve cebinden biraz para çıkartır hocaya verir hocam şu parayı al benim, Anneme Babama bir Yasin okuyuver der hoca efendi sarhoşu kırmamak için parayı alır tamam evladım deyip gönderir.
Hoca efendi bu olaydan çok etkilenir ve kendi kendine derki demekki bir evlat sarhoş bile olsa, Anne Baba' sını hayırla yad' ediyor deyip hemen evlenmeye karar verir.
Daha sonra evlenir bu evlilikten iki oğlu olur, büyük oğlu Kasım ve küçük oğlu Hüseyin dünyaya gelir.
BÜYÜK OĞLU KASIM. Doğum. Hicri 795- Miladi 1393. Ölüm. Hicri 870- Miladi 1466.
KÜÇÜK OĞLU HÜSEYİN. Doğum Hicri 805- Miladi 1403. Ölüm Hicri 895- Miladi 1490.
TORUNU HASAN KARAHİSARİ . (Doğum Hicri 841- Miladi 1438. Ölüm. Hicri 911- Miladi 1505). İmad dedenin küçük oğlu Hüseyin Çelebi'nin oğludur.
Hasan Karahisari Farsça' dan Türkçeye çevrilmiş bir lügat hazırlamış, İstanbul' un Fethine katılmış ve bu sözlüğü, Fatih Sultan Mehmet Han ' a armağan etmiştir.
Hasan Karahisari'nin, sandukası, Cami'nin müezzin mahfili'nin arkasında bulunmakta'dır.
Cami'nin içinde bulunan iki sanduka ise, İmad dede ve eşine aittir ( Orijinal ismi İma- Diyel- İslam). Yani ailenin büyüğü anlamına geliyor.
Türbenin kapı girişinde üst kısımda, İmad Bin Hacı Muhiddin, Doğum. Hicri 754- Miladi 1353. Ölüm. Hicri 858- Miladi 1454.
TORUNU, İmad Dede'nin büyük oğlu Kasım'ın oğlu. Abdi Çelebi Afyon'da Kadılık yaptığı için Abdi Kadı olarak bilinir.
Doğum. Hicri 836- Miladi 1433. Ölüm. Hicri 906- Miladi 1501.
TORUNUNUN ÇOCUKLARI, Kadı Abdi'nin iki oğlu olmuştur bunlar.
İvaz Çelebi ve Hasan Bin Kasım' dır. İvaz Çelebi'de babasından sonra, Afyon'da Kadılık yapmıştır.
İmad Dede'nin aile fertleri vefat ettiklerinde Cenkçi mezarlığına şimdiki sanaat okulunun avlusundaki mezarlığa defnedilmişlerdir.
İmad dede Abdurrahim Mısri Hz, ve Abapuş-i Bali Hz nin yakın arkadaşıdır.
Aynı dönemde yaşamışlardır, 1400 lü yıllarının başında, Anadolu büyük sıkıntılar geçirmekte.
Timur orduları Anadoluyu istila etmiş önüne gelen herşeyi yakıp yıkıyor.
Uğradığı yerleri adetâ harabeye çeviriyor,
Bir gün Timur ordusuyla Afyon önlerinde karargâh kuruyor, Timur'un çadırı Cirit kayalıklarının orada yani eski Devlet hastanesi ve stadyum civarında.
Herkes korku içindedir, hemen İmad dede, Abapuş-i Bali, Mevlâna Alâaddin, İshak Zahid toparlanarak beraberce, Timur'un huzuruna çıkıyorlar.
Timur zalim olmasına rağmen ilme ve alimlere hürmet edermiş.
Timur'un yanındaki ülâma ile Afyon ülâması saatlerce yapılan münakaşa neticesinde. Timur yumuşuyor ve Afyonkarahisar'a hiç zarar vermeden Kütahya tarafına geçip gidiyor.
Evliya Çelebi seyahat namesinde Afyonkarahisar camileri arasında bu cami için Keçe pazarı camii demiştir bu cami' nin bir adıda bugünkü adıyla bilinen Keçe pazarı camii' dir.
Kaynak:
1.İmadoğlu Hasan Karahisari Dr. Mehmet S. Aygen: Türkeli Matbaası 1985. Sayfa. 5 - 12.
2.Afyonkarahisar Camileri. A. Topbaş, M. Üyümez, F. Kaya. 2007. Sayfa 94- 95.
3.Afyonkarahisar Âlimleri ve Evliyaları. M Gündoğan. 2019. Sayfa 213- 215.
4.Afyonkarahisa Kültür sözlüğü. A. Semih Tulay. 2021. Sayfa 273- 274.
5.Afyonkarahisar Vakfı Eserleri. Okt. M. Karazeybek, Okt. Zelkif Polat, Uzm. Y. İlgar. 2005. Sayfa 162- 165.
6.Afyon İli Tarihi. S. Gönçer. 199. C.2. Sayfa 265- 266.
7.Afyon Evliyaları ve İlim Adamları. F. Yazıcıoğlu. 1969. Sayfa 69- 70