ABAPÛŞ-İ VELÎ

Anadolu evliyasında'dır ismi Bali Mehmet Çelebi olup Bali Sultan olarakta bilinir.
Germiyan şehzadelerinden Hızır Paşanın oğludur. Dedesi Süleyman Şah, Mevlânâ Celâleddin Rûmi'nin oğlu Sultan Veled'in kızı, Mutahhara Sultan ile evli olduğundan soyu, Mevlâna Hz. lerine dayanır.
Babası ona saltanat elbisesi yerine tarìkat abası giydiği için " Abapuş-i Veli " lakabını vermiştir, Abapuş-i Veli küçük yaşta ilim öğrenmeye başladı.
Kısa zamanda ilim tahsilini tamamladı, Ahlâk ve edeb numunesi idi küçük yaşta Mevleviyye tarikatı büyüklerinin manevi bakış ve iltifatlarına kavuştu insanlara doğru yolu göstermek üzere icazet aldı.
Devrinin büyük alimleri ve devlet ileri gelenlerinin çoğu onun sohbetlerini takip ederlerdi. Timur Han Afyon taraflarına geldiğinde onun bölgesine girmedi ve bazı ihsanlarda bulunmak isteyince.
Bizim abamız elbisemizi terk ve ihtiyaçsızlık elbisesidir deyip kabûl etmedi. Timur Han Abapuş-i hakkında böyle zatlar boş değildir, Allah'u teâlâdan başkasından ne korkarlar ne bir şey beklerler.
Şahların gönüllerinde onların heybeti korkusu yer etmiştir dedi.
Abapuş-i Veli ömrünün sonlarını babasından kalan dergâhında yalnız geçirdi devamlı ibadetle meşgûl olurdu.
Talebeleri ve sevenleri huzuruna gidip ders ve sohbetlerini dinler ondan istifade ederlerdi çeşitli zamanlarda insanlar arasına çıkıp onlara, Allah'u teâlâ'nın emir ve yasaklarını anlatır herkesi iyiliğe teşvik ederdi.
Vefatından önce kendi evine geçen, Abapuş-i Veli üç gün sonra 1485 (H.890) senesinfe vefât etti Afyonkarahisar Mevlevî Dergâhının bahçesine defnefildi.
Definden sonra bazı haller görüldü.
Talebeleri bu halleri hocalarının bir kerameti olarak kabûl ettiler.
Bu sırada sadece görünüşe bakarak konuşanlardan birisi bu hallerin talebeler tarafından uydurulduğunu bunların asılsız olduğu gibi sözler sarfetti ayrıca kabre inkâr gözü ile baktığı anda, Allah'u teâlâ'nın gazabına uğrayarak gözleri görmez oldu dili tutuldu baştan ayağa kadar bütün vücudu titremeye başladı.
Bu hale yakalandıktan üç gün sonra çok feci şekilde can verdi, Allah'u teâlâ'nın evliyâsı hakkında uygunsuz konuşmanın onu inkâr etmenin cezasını böyle gördü.
Kaynak: Evliyalar Ansiklopedisi.C.1.S.39. 40