27 kasım 2023 günü, öğleden sonra Gönül Dergahında İsmet Attila ile yapılan söyleşiden, kaleme dökülenler...
—Sayın Bakanım, bu anlattığınız sicil otomasyonu ve ‘’Kazancın ve harcamanın kaynağının gösterilmesi, Yasası''4008 sayılı kanundan, oldukça bahsettiniz. Zaman zamanda bu sistem ile, Vergide Çağdaş Sistem’e geçildi dediniz. Bizim anlayıp anlatabileceğimiz şekilde Vergide Çağdaş Sistem’e geçişi analatrmısınız, diye sordum.
O da, sözlerine şöyle başladı.
— Gerek sicil Otomasyonu, (Numaralı Sistem) ve gerekse diğer kanun düzenlemelerinde amacımız, Vergi adaletinin sağlanması idi. Yani çok kazanandan çok Vergi, az kazanandan az vergilendirme idi amacımız.
Bu temel ilke çerçevesinde dar gelirli ve ücretlilerin vergi yükü düşürüldü.
Bu düzenlemeler ile asgari ücret üzerinde ki toplam vergi yükü, %15.6 dan, %10.3' e indirildi. Ücretli kesim üzerinden ise toplam vergi yükü ise %21 den %17.4. düşürüldü.
Dar gelirli ve ücretliler üzerindeki vergi yükünü, daha düşürecek mekanizmalara kanunda yer verildi. Vergi reformundan sağlanacak gelir, artışlarına paralel olarak, ücretli ve dar gelirliler üzerindeki vergi yükü daha da aşağıya çekilmektedir.
Çok kazanandan çok vergi alınması temel ilkesinin gerçekleşmesi amacıyla, Gelirler vergisinde, üniter sisteme işlerlik kazandırılmış oldu.
Kurumlar vergisi oranları da, %46 dan, %25 e indirildi ve urumlar vergisinde istisnalar da kaldırıldı.
Ülkemizde 1993 verilerine göre...
Yaklaşık 160 bin sermaye şirketinin, 1993 de ödediği kurumlar vergisi, 17,5 Trilyon TL idi.
Bu tutarın toplam vergi gelirleri içindeki payı %66 dan ibaretti. Oysa bu oran 1986 da %15 idi.
• 01.01.1994 de yürürlüğe giren yasa ile, kurumlar vergisinde 21 adet istisnayı, 6 ya indirmiş olduk. Bununla beraber yeni sisteme getirilen %20 Kurumlar vergisi ile istisna kazançlar da, Vergi kapsamına alındı.
Getirilen yeni sistemde, hiç bir istisna tanınmadan, tüm kurum kazançlarına % 20 oranında Kurumlar Vergisine tabi tutuldu.
• Kurumlara 31.12.1993 den önce aldıkları yatırım belgeleri kapsamında, yapacakları yatırımlar içinde hiçbir ayrıcalık tanınmadı. Bu konudaki müktesep hak iddialarına rağmen % 20 asgari kurumlar vergisi kapsamına alındı.
Ayrıca dağıtılsın dağıtılmasın Kurumlar Vergisinden sonra, kalan Kurum Kazancı üzerinden %20 temettü stopajı getirtildi.
Kurumlar vergisinde yapılan düzenlemeler ile 1994 yılında yaklaşık 55 Trilyonluk TL lik ek gelir sağlanmış oldu.
Çok kazanan den çok az kazanandan vergi alma da, bu anlattığım sistem dışında 1994 verilerine göre, bu sistem dışında Vergide Çağdaş başka sistem yoktur.
Kurumlar vergisi, Gelir vergisinde yapılan üniter sisteme işlerlik kazandıran yeni düzenlenmeler ile 1995 yılında, 73 Tirilyonluk hasılat planlandı. Vergi idaresinin iyileştirilmesi, denetimde etkinlik sağlanması yoluyla bu hasılat 100 Trilyona kadar yükselmesi planlanandı, hedeflendi.
Mevduat Faizleri, kamu kâğıdı faizleri, repo gelirleri vb. gelirler stopaja tabi tutuldu.
Değerli dostlar, görüleceği üzere kanunda getirilen düzenlemeler, der gelirli ve ücretli kesimin vergi yükünde yıllık 34 trilyonluk indirim sağlarken, toplumun çok kazanan kesiminden 100 trilyonluk bir kaynağın devlete vergi aktarılması sağlandı, diye anlattı. sonra da, elindeki yapmış olduğu özetlemenin suretini bana verdi.
Sonra da...
Ahmet bey, yarın Maliye ve gümrük Bakanlığım zamanında vergi Düzenlemeleri hakkında, bilgi notlarımı getireceğim. Lütfen işaretlediğim maddeleri aynen yayınlamanı istiyorum. Bende bir gün olsun dinleneyim dedi.
Tebrikler, sağlıklı ömürler sayın Bakanım...
Kaynak: İsmet Attila
Dizi devam edecek