Tercihler başladı, belirsizlik ve kaygı yüksek
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte milyonlarca öğrenci için üniversite tercih süreci resmen başladı. Ancak uzmanlar, sadece puan ve sıralamaya göre yapılan tercihlerin ileride pişmanlığa neden olabileceği konusunda adayları uyarıyor.
İstanbul Medipol Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Servet Bayram, üniversite ve bölüm seçiminin yalnızca eğitim değil, bir ömür boyu sürecek yaşam kalitesini de etkilediğini belirtti.
“Mesleki rehberlik süreci başarıyı artırır”
Bayram, adayların profesyonel destek almasının önemine değinerek şunları söyledi:
“Psikolog veya psikolojik danışmanlardan alınacak mesleki rehberlik hizmetleri, yapay zeka destekli tercih sistemleriyle birleştirildiğinde, öğrencilerin kendi potansiyellerine uygun meslekleri keşfetmelerini sağlar. Bu da hem akademik başarıyı hem de iş yaşamında memnuniyeti artırır.”
Yanlış yapılan tercihler nedeniyle öğrencilerin psikolojik uyum sorunları, düşük motivasyon ve okul terkleri gibi sorunlar yaşayabileceğine dikkat çeken Bayram, mesleki yönelim envanterlerinin ve kişilik testlerinin tercih sürecine mutlaka dahil edilmesi gerektiğini vurguladı.
“Kendinizi tanıyın, ilgi alanlarınızı keşfedin”
Boğaziçi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Macid Ayhan Melekoğlu ise adaylara, kişisel eğilimlerini ve yeteneklerini değerlendirmek için profesyonel testlerden yararlanmalarını önerdi.
“Holland’ın Mesleki Tipler Kuramı (RIASEC), MBTI ve çoklu zeka kuramı gibi envanterler, adayın hangi mesleklere uygun olduğunu anlamada yardımcı olur. İlgi duymadığı bir bölüme giden öğrenci, akademik ve sosyal hayatta zorluklar yaşayabilir.”
Melekoğlu, üniversite tercihlerinde "kaçırma korkusu" (FOMO) gibi psikolojik faktörlerin de etkili olduğunu belirterek, gençlerin en iyi seçeneği kaçırma kaygısıyla karar veremediklerini, bu durumun da kararsızlık ve tatminsizlik döngüsüne yol açtığını söyledi.
“Tercih süreci yalnızca bir sıralama değil, yol ayrımıdır”
Marmara Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asil Özdoğru ise, adayların sadece akademik başarılarına değil, yaşam tarzı, şehir tercihi ve kişisel beklentilerine de dikkat etmeleri gerektiğini dile getirdi.
“Gençlik döneminde kararsızlık doğaldır. Önemli olan tüm seçeneklerin artı ve eksilerini bilerek bilinçli tercihler yapmaktır. Aile, öğretmen ve rehber danışmanlarla yapılacak görüşmeler adayın kaygılarını azaltacaktır.”
Kariyer gelişimi desteklenmeli
Özdoğru, üniversite yıllarında alınan gönüllü görevler, stajlar, mentörlük ilişkileri ve kariyer danışmanlığının öğrencilerin geleceğini şekillendirmede önemli rol oynadığını söyledi. Yükseköğretim sisteminin sunduğu çift anadal, yandal, yatay ve dikey geçiş gibi esnek imkanların da değerlendirilmesini önerdi.
Yorumlar
Kalan Karakter: