AFSÜ'DEN Merak Edilenler: Beyin Ölümü Nedir, Komadan Farkı Ne, Kimler Bağış Yapar?

Prof. Dr. Sarıtaş, organ bağışının hayat kurtarıcı önemine dikkat çekerek, bu süreçteki yasal gereklilikleri ve tıbbi tanımları detaylandırdı.

Kimler Bağış Yapabilir, Hangi Organlar Nakledilebilir?

"2238 sayılı kanun uyarınca, 18 yaşını doldurmuş, akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir," diyen Prof. Dr. Sarıtaş, başta böbrek, karaciğer, kalp, akciğer olmak üzere, kalp kapağı, kornea, kemik ve kemik iliği gibi dokuların da bağışlanabileceğini belirtti.

Bağış Başvurusu ve Nakil Süreci

Canlı vericiden bağış için organ nakli merkezlerine başvurunun yeterli olduğunu aktaran Sarıtaş, öldükten sonra kullanılmak üzere bağış yapmak isteyenlerin ise büyük hastanelerin organ bağış ünitelerine, il/ilçe sağlık müdürlüklerine veya Türkiye Organ Nakli Vakfı'na başvurabileceğini kaydetti.

Nakil sürecinde ise kadavradan yapılan nakillerin yoğun bakımda beyin ölümü gerçekleşen kişilerden sağlandığını vurguladı. Süreç, beyin ölümü tanısı sonrası Organ Nakli Koordinatörlüğü'ne bildirim ve merhumun birinci derece yakınının onayını takiben Bakanlık bekleme listesine göre uygun alıcılara naklin yapılmasıyla ilerliyor. Verici kişi beyan etmiş olsa dahi, birinci derece yakınının onayı olmadan organlar alınamamaktadır.

Beyin Ölümü: Geri Dönüşsüz Son

Prof. Dr. Sarıtaş, halk arasında sıklıkla karıştırılan "beyin ölümü" kavramını netleştirdi.

"Beyin ölümü, beyin sapı da dahil olmak üzere beynin tüm fonksiyonlarının geri dönüşümsüz kaybedilmesi olarak tanımlanır. Kişinin solunumu sadece yapay yaşam destek makinesiyle devam ettirilebilir," diyen Sarıtaş, bu durumun yasal anlamda da bir ölüm olduğunu vurguladı.

Beyin Ölümü Nedenleri: Şiddetli kafa travmaları, kalp durması, felç, beyne pıhtı atması, hipertansif beyin kanaması ve yaygın beyin enfeksiyonları, beyin ölümünün temel nedenleri arasında yer alıyor.

Koma ve Beyin Ölümü Arasındaki Kritik Fark

Sarıtaş, beyin ölümü ile koma durumunun tamamen farklı olduğunu belirterek, "Komadaki bir hastanın spontan solunumu vardır ve kısmi ya da tam iyileşebilir. Ancak beyin ölümü geri dönüşümsüzdür ve iyileşmesi mümkün değildir," ifadelerini kullandı.

Benzetme yoluyla farkı açıklayan Sarıtaş, "Beyin ölümü vazodaki çiçek gibidir, komadaki hasta ise saksıdaki çiçek gibidir," dedi.

Tanı Süreci ve Hissedilenler

Beyin ölümünün klinik bir tanı olduğunu belirten Sarıtaş, tanının en az iki hekimden oluşan bir kurul (Anesteziyoloji/Yoğun Bakım, Nöroloji ve Beyin Cerrahisi Uzmanları) tarafından konulduğunu söyledi. Beyin ölümü gerçekleşen kişide organların fonksiyonları yitirildiğinden ağrı ya da acı duyulmasının mümkün olmadığını da ekledi.

Beyin ölümü tanısı konulduktan sonra organ nakline izin verilmişse, donör bakımına geçilerek nakil işlemleri başlatılır; izin verilmediyse hasta tıbben ve hukuken ölü kabul edilir.