Sağlık, öyle birşeydirki kaybetmeden kıymeti anlaşılmaz. Ülkemizde sağlığını kaybetmiş, kadavradan veya canlı vericiden organ ve doku nakli bekleyen yüzlerce hasta var. Öldükten sonra organlarınızla hasta kimselere ikinci bir yaşama şansına imkân tanımayı, hayat kurtarmayı hiç düşündünüz mü?
Ben yaklaşık 5 yıl önce tüm doku ve organlarımı bağışladım. Ben öldükten sonra birkaç kişinin organlarımla sağlığına kavuşacağını bilmek fikri bile iç huzuru artıran bir his. Organ nakli nedir ne değildir diye sizler için araştırdım. Doğru bilinen yanlışlar yüzünden yeterli organ bağışı olmuyor kanısındayım, hadi buyrun siz çayınızı kahvenizi yudumlarken ben dilim döndüğünce anlatmaya başlayayım.
ORGAN BAĞIŞI NEDİR?
Kişinin hayatta iken ve kendi iradesiyle, doku ve organlarının bir kısmının veya tamamının, tıbben yaşamı sona erdikten sonra başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesidir.
KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR?
2238 sayılı "Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun" uyarınca, 18 yaşını doldurmuş, akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir.
HANGİ ORGAN VE DOKULAR BAĞIŞLANABİLİR?
Ülkemizde kalp, karaciğer, böbrek, pankreas, akciğer, ince bağırsak ile organ nakli
Kalp kapağı, kornea, kemik, kas dokusu, kıkırdak, tendon, yüz ve saçlı deri, k ve bacak, üst solunum yolu ve üst sindirim yolu ile doku nakli gerçekleştirilebilmektedir.
ORGAN BAĞIŞI NEREDE VE NASIL YAPILIR?
Organ bağışında bulunmak isteyenler, İl Sağlık Müdürlükleri, Devlet ve Üniversitesi Hastaneleri, organ nakli yapılan merkezler, toplum sağlığı merkezleri ve organ nakli ile ilgili dernek ve kuruluşlara başvurarak "BEYİN ÖLÜMÜ" gerçekleşmesi halinde organlarını bağışladığına dair bir belgeyi doldurup organ bağış kartı alabilirler.
ORGAN BAĞIŞINDAN FAYDALANACAK KİŞİ NASIL SEÇİLİR?
Organ bağışında bulunmuş olan kişinin hangi organ ve dokularının kullanılacağına ve bunlardan kimlerin faydalanacağına, Ulusal Organ Nakli Koordinasyon Merkezi karar vermektedir. Organ nakli yapılacak kişiler, ulusal bekleme listesinde kayıtlı bulunan hastalar arasından ve tıbbi durumuna göre bekleme listesindeki durumu en acil olan veya en yüksek puana sahip hastalar arasından seçilmektedir.
ORGAN BAĞIŞINDA BULUNAN KİŞİNİN AMELİYATINDA CENAZENİN BÜTÜNLÜĞÜ BOZULUR MU?
Organ bağışında bulunan kişinin organlarının çıkarımı, ilgili alanda uzman olan cerrahlarca yapılır. Ameliyat izi, bypass ameliyatı sırasında göğüs kemiği boyunca yapılan kesi ile karın ameliyatları sırasında kullanılan kesinin birleşimi şeklinde olup, ameliyat sonrası göğüs ve karın boşluğunun ve cildin kapatılması işlemi, hayatta olan bir kişininki kadar büyük bir titizlikle yapılır. Bu nedenle cenazenin bütünlüğünde bir bozulma olması söz konusu değildir.
ORGAN BAĞIŞINDA BULUNAN KİŞİ BUNDAN VAZGEÇEBİLİR Mİ?
Organ bağışında bulunup, daha sonra vazgeçen bir kişinin organ bağış kartını taşımayı bırakması ve bu kararını ailesine bildirmesi yeterlidir.
ORGAN BAĞIŞINDA BULUNURKEN TÜM ORGANLARIMI BAĞIŞLAMAK ZORUNDA MIYIM?
Bağislanabilecek organ ve dokuların listesi, organ ve doku bağış kartının arkasında yer almaktadır. Bu organ ve dokuların tamamının veya bir kısmının bağışlanması mümkündür.
Ülkemizde kadavradan organ bağışı çok yetersiz. Böbrek, kalp, akciğer, karaciğer ve pankreas gibi organlar, kalp kapağı, kornea tabakası, kas ve kemik iliği gibi dokular başarıyla nakledilebiliyor. Ancak malesef ülkemizde kadavradan bağış oldukça yetersiz kalıyor. Öyleki kadavra ve canlı vericiden olmak üzere toplam 7.552 kişiye organ nakli yapıldı. Bu nakillerin %90'ı canlı verici, % 10'u ise kadavra vericiden.
25 BİNDEN FAZLA HASTA NAKİL BEKLİYOR
Beyin ölümü gerçekleşen kişilerden nakil olmak için 710'u çocuk 26.266 hasta bekleme listesinde. Son 5 yılda beyin ölümü gerçekleşen 8.601 hastanın sadece 2.045'inin organları nakil edilmiş.
**Organ bağışının az olmasında bir başka sebepte beyin ölümü ile bitkisel hayatın karıştırılıyor olması.**
BİTKİSEL HAYATTA hastanın sunumu devam ediyor. Bu hastalar aylarca ya da yıllarca yaşamaya devam ediyor. Bazı durumlarda iyileşerek normale dönebiliyor.
BEYİN ÖLÜMÜNDE ise beyin ölümü tanısı almış kimsenin hayata dönmesi mümkün olmuyor. Bu nedenle kişi beyni öldüğü zaman tıbben ölü kabul ediliyor. Yoğun bakım ünitesinde tıbbi destek verilsede 24 saat ile 36 saat arasında bir zamanda tüm organlar fonksiyonlarını kaybediyor. Beyin ölümü gerçekleşen bu kişiler kadavra donör olarak adlandırılıyor ve organlarının fonksiyonlarını kaybetmeden en kısa sürede alınarak bekleyen hastalara nakledilmesi gerekiyor.
Bu vesile ile nakil bekleyen tüm hastalara acil şifalar dilerim. Hepinize sağlıklı ve mutlu günler.
