Bu hafta sizlere Afyonkarahisar ilimizin kadim şehri BOLVADİN den bahsedeceğiz. İsterseniz önce Kısaca bir tarihçesine göz atalım.
Bolvadin, Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biridir. Mevcut vesikalara göre 10.000 yıllık geçmişi vardır. Bolvadin, antik Paroreos Phrygia (Yanık Frigya) vadisinde kurulmuştur. Bu vadide M.Ö. 8000'de yerleşik hayata geçilmiştir. . Romalılar zamanında Polybotum isminde il merkezidir. Bizans'ın son zamanlarında Türk ve Arap akınlarının tesiri ile şehir küçülmüş, nüfus dağılmıştır. IX. asrın başlarında büyük bir deprem geçirir. Şehrin surları ve binaları yıkılır.
732 yılında Emevi komutanı Mesleme büyük bir ordu ile Bolvadin'e gelir. Burada Akrenon (Afyon) kalesi kuşatılır. Kuşatmada Seyyid Battal Gazi ve Peygamberimizin sahabesi Abdül Vahap Gazi yaralanır. Seyit Battal Gazi, Seyit Gazi'de; Abdül Vahap Gazi de Bolvadin'de ölürler. Türbeleri bu yerdedir. Bu olayların hatırası olan Sahabe Abdül Vahap Gazi'nin türbesi Eber Gölü kenarında bir höyük üzerindedir. Bolvadin, Malazgirt Savaşı'ndan sonra 1107 tarihinde yapılan Bolvadin Savaşı sonunda Emir Menkülek Bey tarafından Türklerin eline geçmiştir.
Bolvadin Savaşı, Anadolu'nun Türkleşmesinde önemli bir rol oynamıştır. Türklerin eline geçtikten sonra Bolvadin'e Yazır, Avşar, Karkın, Çepni boyları gelip yerleşmişlerdir. Daha sonra aşiretlerin iskânları sırasında çeşitli aşiretler, cemaatler yerleştirilmiştir. Bugünkü Bolvadin ve civarındaki halkın kökleri bu aşiretlere dayanır. Bolvadin merkezinde Yazır ve Karkın aşiretleri etkindir. Daha sonra Sarıkeçili, Karakeçili, Honamlı ve Tekeli Yörükleri gelmişlerdir. Civarda ise Morcaali Türkmenleri (Kemerkaya), Karainbeyli Türkmenleri (Çay), Karabağ Türkmenleri (Büyükkarabağ, Ortakarabağ, Derekarabağ), Tabanlı Türkmenleri (Kurucaova Köyü), Selçuklu Yörükleri (Dişli Kasabası), Avşar Yörükleri (Özburun Kasabası), Karakeçili Yörükleri (Yörükkaracaören ve civarı) yerleşmiştir. Selçuklular'dan günümüze kadar yalnızca Alaca Camii ulaşmıştır. Bolvadin, Selçuklular yıkıldıktan sonra Sultan I. Murat zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Bolvadin, Kurtuluş Savaşında stratejik yönden önemli bir merkez olmuştur.
Birinci ve İkinci Ordu Bolvadin'de kurulmuştur. O zaman büyük bir kültür merkezi olan Bolvadin'de ticari hayat ve sanat çok gelişmiştir. 1831 yılında yapılan nüfus sayımındaki istatistiklere göre 150 çeşit meslek grubu olan Bolvadin de şimdi nerdeyse değerler silinmiş maalesef yerini modernleşmeye bırakma gayreti gösterse de şimdilik modernleşmenin uzağındadır.
İnşallah yetkililer sorunların üzerine adil ve cesur bir şekilde giderler diyelim.
BOLVADİNİ ARADIM
Tarih Şehr-i Bolvadin'i gezerken
Etrafıma baktım destim aradım.
Ben mi yanlış gördüm bitti dediler,
Bahane aslında dostum aradım.
Tahtalıya vardım özler kalmamış,
Ne Keçeci Şavkı kazlar kalmamış,
Akçeşmeye giden kızlar kalmamış,
Gezdim melül mahsun sustum aradım.
Yazlık sinemaya Hisara baktım,
Buğday pazarında Mısır'a baktım
Gındırayı sordum hasıra baktım,
Taş Handa hasırdan postum aradım.
Geçtim Bademlikden vardım Ciride,
Françala buldum bandım Tiride,
Patates cips olmuş dönmüş Firide,
Horan rüzgârında estim aradım.
Ne eski mandalar südü yok olmuş,
Kesilmiş Kaymazın Dudu yok olmuş,
Konya Lezzet gitmiş adı yok olmuş,
Lezzete tadıma küstüm aradım.
Gavsı Geylaniye göçmek istedim,
Şıhlar çeşmesinden içmek istedim,
Kırkgöz köprüsünden geçmek istedim,
Hayali bağrıma bastım aradım.
Gazi fazla kafa yorma istersen,
Ahşap konakları sorma istersen,
Değerler katlini görme istersen,
Duyguyu duvara astım aradım.