Vergi denetiminde yeni dönem: 2,9 trilyon liralık ticaret hacmi inceleniyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede 2024 yılı için kapsamlı bir denetim sürecini başlattı. Vergi Denetim Kurulu (VDK) Risk Analiz Merkezi tarafından yürütülen çalışma kapsamında, ülke genelinde 500 bin mükellef detaylı analizden geçirildi. Yapılan değerlendirmelerde, yaklaşık 2,9 trilyon liralık ticaret hacmine sahip 40 bin mükellefin riskli olduğu belirlendi.

Risk analizinde çok boyutlu değerlendirme kriterleri uygulanırken, bu mükelleflerin beyan ve ödeme davranışları da mercek altına alındı. Bakanlık, bu süreçte hem teknolojik altyapıyı hem de sahadaki denetim kapasitesini etkin şekilde kullanmayı hedefliyor.

Risk durumuna göre farklı denetim türleri

Denetim süreci, her mükellefin risk puanına ve gönüllü uyum düzeyine göre farklılaştırılacak. Yüksek risk taşıyan gruplar için daha derinlemesine denetim yöntemleri, özellikle "aramalı inceleme" uygulamaları devreye alınacak. Düşük riskli mükelleflerde ise izaha davet, sınırlı inceleme veya gönüllü düzeltme gibi esnek yaklaşımlar tercih edilecek.

Beyan öncesi bilgilendirme programı devrede

İlk kez uygulamaya alınan Beyanname Gözetim Programı da bu süreçte önemli bir rol üstleniyor. Riskli ancak gönüllü uyum potansiyeli taşıyan mükelleflerle beyan öncesinde iletişime geçilerek, olası riskler hakkında bilgilendirme yapılıyor. Bu yöntemle mükelleflerin daha doğru ve dikkatli beyan vermesi teşvik ediliyor.

Ayrıca belirlenen risk gruplarına özel vergi müfettişleri atanarak, denetim süreci hem masada hem de sahada yürütülüyor. Denetim öncesinde yapılan bilgilendirme ve müfettiş-mükellef iletişimi sayesinde bilinçlendirme sağlanıyor.

Denetim kaynakları daha verimli kullanılacak

Beyanlar sonrasında yapılan değerlendirmeler ışığında, gerekli uyumu sağlayan ve ek risk taşımayan mükellefler sistem dışına çıkarılacak. Böylece, mevcut denetim kapasitesi daha isabetli alanlara yönlendirilerek hem kamu kaynakları etkin kullanılacak hem de gönüllü vergi uyumu artacak.

Şimşek’ten çağrı: “İzaha davet mekanizmasını değerlendirin”

Konuya ilişkin açıklamada bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede hem veri temelli analizlerin hem de sahadaki denetimlerin önemine dikkat çekerek, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Vergide gönüllü uyumu teşvik etmek amacıyla ileri analiz teknikleri, saha denetimleri ve izaha davet mekanizmasını birlikte yürütüyoruz. Tüm mükelleflerimizi, Maliye kapılarını çalmadan bu sürece dahil olmaya davet ediyoruz. Riskli görülen mükelleflerin, yüksek cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için izah yolunu tercih etmeleri kendi lehlerine olacaktır.”

Bakanlık, 2024 yılı boyunca hem teknolojik analiz kabiliyetini hem de denetim gücünü artırarak vergi kayıp ve kaçağına karşı mücadelesini sürdürecek.