"Sosyal medya platformlarından alışveriş yapmayın"
Tüketicileri Koruma Derneği Afyonkarahisar Şube Başkanı Av. Şükrü Elbir, girdi maliyetlerine zam yapılmamışken ürünlerine zam yapan şirketlerin art niyetli davrandığını belirtirken özellikle sosyal medya platformlarından vatandaşların ürün almamalarını önerdi.
“Sermayenin vicdanı ne yazık ki yok”
Son dönemlerde vatandaşlar ürünlere yapılan zamlardan şikayet ederken alım gücü düşen vatandaşların bir de dijital alışverişler sırasında dolandırılma olasılıklarının da arttığı belirtiliyor. Vatandaşların içinde bulunduğu mali krizin nedenlerini aktaran Tüketici Haklarını Koruma Derneği Afyonkarahisar Şube Başkanı Av. Şükrü Elbir; “Ülkemizin içinde bulunduğu bu enflasyonist ortam bazı ürünlere gerçekten yapılması gereken zamlar yapılırken bazı ürünlerde de ne yazık ki satıcılarımız, esnafımız, büyük çaptaki şirketlerimiz art niyetli davranıyorlar. Gerçekten herhangi bir girdi maliyetlerinde artış olmamasına rağmen nasıl olsa enflasyonist bir ortam zam yapsak kimse yadırgamaz, insanlar bu ürünü almak zorunda kullanmak zorunda satışımız nasılsa yapılacak diye art niyetli olarak da fiyatları arttıra biliyor. Burada birazcık devlet piyasaya müdahalesi gerekebiliyor” dedi.“TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ İLE MÜDAHALEDE BULUNULUYOR”
Devletin piyasayı kontrol altında tutmak için müdahale etmesi gerektiğini dile getiren Tüketicileri Koruma Derneği Başkanı Av. Şükrü Elbir; “Piyasayı kendi haline bıraktığınızda müdahale etme gücünüz olmadığında istemediğiniz noktalara gidebiliyor piyasa. Biz biraz özelleştirmelerle devletin bu devletçilik pozisyonunu örselendiği için de çok da fazla piyasaya müdahil olamıyoruz. Yeni yeni tarım kredi kooperatifleri gibi örneklerle devlet bu müdahale deki eksikliğini gidermenin yöntemlerini tekrar aramaya çalışıyor. Perakendecilik olarak arıyor tabii üretim noktasında kısa sürede bir çözüm bulamayacağı için hızlı bulabileceği çözüm zararına satış yaparak perakende üzerinden bunu gerçekleştirme girişimidir. Bana göre bu uygulama olumlu bir adımdır. İnsanlar işte tarım kooperatiflerinde pahalı ucuzdur gibi eleştirilerde bulunuyorlar ama devletin ihtiyaç duyulduğu zaman piyasaya müdahale edebilecek argümanları elinde tutması gerektiği kanaatindeyim dedi.
“İNDİRİM YALANINA KANMAYIN İYİ ARAŞTIRMA YAPIN”
Asıl yükün vatandaşa bindiğini belirten Av. Şükrü Elbir; “Vatandaşın yapabileceği tek şey satın almak istediği ürünlerle ilgili iyi araştırma yapmak. Bazen iyi araştırma yapsa bile eğer o ürünü kısıtlı üretici tarafından arz ediliyorsa ister istemez onların istediği fiyatlara o ürünü temin etmek zorunda kalıyor ama arz edenlerin sayısı fazlaysa piyasada farklı alternatiflerden bunu bulabilme imkanı varsa o zaman bunu değerlendirmeli. Birçoğumuz internet paketlerimiz sayesinde interneti de kullanabiliyoruz arama motorları üzerinden hemen böyle 10 saniye 20 saniyelik aramalarla bir ürünün fiyatının 3 aşağı 5 yukarı ne bantlarda olduğunu görülebiliyoruz. Mesela pil üzerinde %40 %60 indirim yazıyor ya orda gerçekten bu ürün indirimli olmuyor. Markasını modelini internete yazıp baktığınızda zaten farklı farklı birçok yerde de 3 aşağı 5 yukarı o fiyatlara satıldığını görüyorsanız orada o ürünün indirimli olmadığını anlamak gerekiyor. Ben bu işte güncel yakın zamanda fark ettiğim bir şey olarak söyleyeyim işte damacana su aboneliğiniz var damacana su aboneliğinde bir anda %20 %25 bir zamla karşı karşıya kaldık sebebini sorduğumuzda girdiler arttı denildi. Ulaşım, enerji ve personel ücretine zam yapılmamışken, ürün ise yerel kaynaktan çıkarılıyorken bu zam normal bir zam olarak değerlendirilmemeli. Tüketici olarak bu refleksi verdim damacana suyu evime kadar getirmem markette daha uygun daha ucuzu varsa gider marketten alırım dedim. 18 litrelik suyu 65 -70- 75 liradan şu anda satıyor afyon'daki dağıtıcılar ama marketten 10litreyi 13liraya alabiliyorum” diye konuştu.
“SERMAYENİN NE YAZIK Kİ VİCDANI YOK”
Yaşanan afaki fiyat artışları konusunda devletin özellikle deprem felaketi sonrasında bir refleks gösterdiğini anlatan Av. Şükrü Elbir; “Deprem döneminde ürünlere yapılan yüksek zamların ardından devlet refleks gösterdi. Özellikle zincir marketler başta olmak üzere çok sayıda zam yapan firmaya cezalar kesti. Ancak devlet yetkilileri de depremin etkisi altındayken %10,%15 zam yapan firmalar ile %100 zam yapan firmaların hepsine ceza kesti. Bu süreçte kargo ücretlerine yapılan zamlar gibi maliyet artıran durumlar nedeniyle zam yapmak zorunda kalan firmalar da bu cezaya tepki gösterince devlet yetkilileri incelediğinde bu kez bir eşitsizlik oluştu ve kesilen tüm cezalar iptal edildi. Devletin bir idari yaptırımın olmaması az önce söylediğim piyasa yapıcı müdahale argümanlarının olmamasından faydalanarak ne yazık ki art niyetli satıcılar büyük şirketlerden küçük şirketlere burada sadece esnafı kastetmiyorum koca koca milyon dolarlık milyar dolarlık şirketler de aynı tavrı takılıyorlar sermayenin çok fazla vicdanı olmuyor ne yazık ki. o para kazanacak ve her şey mübahtır mantığıyla hareket ediyor” ifadelerini kullandı.
“BİLİNÇLİ BİR TOPLUMA DÖNÜŞMEMİZ GEREKİYOR”
Usulsüz fiyat artışı veya etiket ile gramaj oynamalarından kaynaklı olumsuzluklarda da vatandaşın şikayette bulunarak ilgili firmaya ceza yazılmasını sağlama imkanı var. Devletin kurumlarının denetimlerle tespit etmesi gereken bir konu olsa da vatandaşların da bu konuda bilinçlenmesi gerekiyor. Biz dernek olarak bu bilincin oluşması için çaba harcıyoruz ancak evine ekmek götürme telaşındayken dernek faaliyetlerine katılmasını bekleyemiyoruz. Böyle olunca da bize ulaşan şikayetler cılız kalıyor. Ticaret Bakanlığı nezdinde onlar da kendilerine gelen şikayetler üzerinden inceleme denetleme yapıyorlar ceza da uygulanıyor. Ama bir ürün 2 ürün üzerinde bulunan cezalar düşük kaldığı için daha toplu şikayetler olabilse daha fazla ceza uygulanacağı için daha rahat bir mücadele imkanı sağlanamıyor” dedi.
“SOSYAL MEDYA PLATFORMLARINDAN ALIŞVERİŞ YAPMAYIN”
Dizital alışveriş olarak da telaffuz edilen Uzaktan Alışveriş uygulamasının dolandırıcılık riskini artırdığına da değinen Tüketici Hakları Derneği Afyonkarahisar Şube Başkanı Av. Şükrü Elbir; “Uzaktan alışveriş sistemi en tehlikeli format aslında. Şimdi orada vatandaşa şunu bir kere öncelikle söylüyorum hiçbir şekilde sosyal medya platformları üzerinden alışveriş yapmasınlar. Facebook üzerinden instagram üzerinden Twitter üzerinden buna benzer platformlar üzerinden satışı gerçekleştirilen kişiler var bunların da birçoğu art niyetli. İçerisinde düzgün olanlar da vardır ama bu platformlar dijital satış elektronik mesafeli satış dediğimiz satışları gerçekleştirmek için yeterli alt yapıya sahip değil. Bir mail ve takma bir isimle yapılan satışlarda aldığınız ürün talep ettiğiniz ürün olmayabiliyor. Hatta içerisinde istediğiniz ürünün oyuncak versiyonunu da bulabiliyorsunuz. Yaşadığınız mağduriyet için ise muhatap bulamadığınız için şikayetinizden de bir sonuç çıkmıyor. Bu nedenle güvenilirliğinden emin olduğunuz satıcı adresleri veya Ticaret Bakanlığı’na ait e-ticaret hizmeti sorgulama ekranından firmayı inceleyerek güvenilirliği olan adreslerden alışveriş yapmalarını öneriyorum” ifadelerine yer verdi.
>>ÖZEL HABER: MUSTAFA KILINÇ
MUSTAFA KILINÇ