Sonbaharın ortasında birkaç günlüğüne mevsim normallerinin üzerine çıkan sıcaklıklarla yaşanan “Pastırma Yazı”, Türkiye’de yüzyıllardır gözlemlenen bir doğa olayı. Bu dönemde hava gündüzleri güneşli, rüzgarsız ve ılık olurken, geceler serin geçer. Bilimsel olarak bu durum, kutuplardan gelen soğuk hava akımlarının geçici olarak durması ve yerini sıcak yüksek basınç alanlarına bırakmasıyla oluşur. “Pastırma Yazı” adını, geçmişte bu dönemde pastırma yapımına elverişli koşullar oluşmasından alır. Gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farkı, etin kurumasını ve çemenin ete işlemesini kolaylaştırır. Almanya’da “Kocakarı Yazı”, Amerika’da ise “Indian Summer” olarak bilinen bu dönem, dünyanın farklı bölgelerinde de benzer şekilde yaşanır.
Geleneksel Tarihler: Ekim Sonu – Kasım Ortası
Meteorolojik gözlemlere göre Türkiye’de Pastırma Sıcakları genellikle Ekim ayının son haftasıyla Kasım ayının ilk yarısı arasında görülür. Bu dönem çoğu zaman birkaç gün ile bir hafta arasında sürer. Gündüzler güneşli, puslu ve ılık geçerken, gece sıcaklıkları hızla düşer. Ancak uzmanlar, son yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle bu tarihlerin artık sabit olmadığını vurguluyor. Bazı yıllarda Pastırma Yazı hiç yaşanmazken, bazı yıllarda iki kez görülebildiği de kaydediliyor.
2025’te Pastırma Sıcakları Ne Zaman Başlayacak?
Meteoroloji uzmanlarının değerlendirmelerine göre, 2025 yılında Pastırma Sıcakları’nın Ekim ayının son günlerinden başlayarak Kasım’ın ilk haftalarına kadar sürmesi bekleniyor. Bu dönemde ülke genelinde birkaç gün boyunca güneşli ve mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar görülebilir. Ancak bu tarihler bölgelere göre değişiklik gösterebilir. Özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde sıcaklık artışlarının daha belirgin olabileceği, İç Anadolu ve Marmara’da ise daha kısa süreli olacağı tahmin ediliyor.
İklim Değişikliği Pastırma Sıcaklarını Nasıl Etkiliyor?
Uzmanlara göre iklim değişikliği, mevsim geçişlerini ve sıcaklık dengesini kökten değiştiriyor. Ortalama sıcaklıkların artması, Pastırma Yazı gibi mevsimsel olayların hem zamanını hem süresini etkiliyor. Artık geçmişte olduğu gibi “normallerin üstüne çıkan kısa sıcak dönem” tanımını yakalamak zorlaştı. Çünkü birçok bölgede sıcaklıklar zaten yıl genelinde ortalamanın üzerinde seyrediyor. Bu da Pastırma Sıcaklarının etkisini daha belirsiz hale getiriyor.
Halk Geleneğinde Pastırma Yazı
Anadolu’da “pastırma sıcakları gelmeden kış kapıdan girmez” sözü, bu dönemin halk takvimi içindeki önemini gösterir. Çiftçiler ve üreticiler için bu dönem, kış hazırlıklarının tamamlandığı son güneşli günlerdir. Aynı zamanda birçok bölgede bu günler, “son kırkım” veya “son harman” olarak da adlandırılır.
Yorumlar
Kalan Karakter: