Afyon'un Saklı Tarih Durağı Bolvadin

Afyonkarahisar ilinin bir ilçesi olan Bolvadin, Romalılar döneminde "Polybotum" adıyla anılırken, 1116 yılında II. Melikşah'ın komutanlarından Emir Mengücek ile Bizans İmparatoru II. Aleksios arasında gerçekleşen Bolvadin Muharebesi'nin ardından Anadolu Selçuklu Devleti topraklarına katılmış ve günümüzdeki adı olan Bolvadin'i almıştır.

İlçe, Afyonkarahisar merkeze yaklaşık 60 km uzaklıkta konumlanmıştır. 2019 nüfus sayımına göre 45.384 kişilik bir nüfusa sahip olan Bolvadin'in yüzölçümü ise 1.108 km²'dir. Ara bölgede yer alması sebebiyle, karasal ve ılıman iklim arasında geçişli bir iklim karakteri sergiler.

Kaymağıyla ün salmış olan Bolvadin, yaklaşık 10.000 yıllık bir geçmişe uzanan kadim bir mirasa ev sahipliği yapar.

Tarihi ve Kültürel Gezilecek Yerler

Bolvadin Yanık Kışla Müzesi: Kurtuluş Savaşı döneminde Yunan birlikleri tarafından tahrip edilen Yanık Kışla'nın restore edilmesiyle kültür mirasına kazandırılmıştır. Müze, Eski Tunç Çağı'ndan Osmanlı dönemine kadar uzanan çok sayıda medeniyete ait tarihi eser barındırmaktadır.

Kızlar Evciği: Dede Korkut'un 40 Kız Efsanesi'nin geçtiği yer olarak bilinen bu bölge, aynı zamanda tarihi açıdan da önemlidir. Mağara içerisinde kayalara oyulmuş Frigya mezarları ve 3 adet sanduka kalıntısı bulunmaktadır.

Kırkgözler Köprüsü: Akarçay üzerine Bizans döneminde inşa edilen köprü, Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle büyütülmüştür. Bizans, Selçuklu ve Osmanlı mimarilerinden izler taşıyan köprü, günümüzde sağlamlığını koruyarak ilçenin cazibe merkezlerinden biri olmaya devam etmektedir.

Kırık Minare: Erkmen Köyü'nde bulunan Kırık Minare, köyün yaşadığı deprem ve yangın gibi doğal afetler sonucunda ayakta kalmayı başarmış tek yapıdır. Yapımında Polybotum antik kentinden getirilen taşlar kullanıldığı için üzerinde eski yazıtlar mevcuttur.

Yedi Kapı Manastırı ve Yer Altı Şehri: Frigya dönemine ait, kayaların oyulmasıyla inşa edilmiş bu eser, yedi farklı giriş kapısına sahiptir ve Roma döneminde de kullanılmıştır. İçerisinde inziva ve ibadet alanları bulunan manastırın hemen yanında, Frigya ve Roma dönemlerinde saklanma amacıyla kullanılan mahzenler, su kuyuları ve havalandırma bacaları içeren bir yer altı şehri yer alır.

Çakmaklı Konağı: Tipik Bolvadin ev mimarisini yansıtan üç katlı taş merdiven girişli bir konaktır. Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk'ün bir süre konakladığı ve Büyük Taarruz planının oluşturulduğu karargâh olarak kullanılmıştır. Yapı, koruma altındadır.

Abdulvahap Gazi Türbesi: Hz. Muhammed'in sancaktarı olduğuna inanılan Abdulvahap Gazi'nin mezarının bulunduğu kabul edilen türbe, ilçede kutsal sayılan ve yoğun ilgi gören mekanlardandır.

Rüstem Paşa Hamamı: Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle Mimar Sinan tarafından inşa edilmiştir. Dağdan borularla gelen suyun (günümüzde terkos suyu da kullanılmaktadır) bedesten altından dolaşarak hamama ulaşması ve kışın kalorifer görevi görmesi, yapıyı bir mühendislik harikası yapmaktadır. Işıklı camlarla dizayn edilmiş kubbesiyle dikkat çeker.

Doğal Güzellikler ve Şifa Kaynakları

Eber Gölü: Türkiye'nin önemli doğal alanlarından ve en büyük 12. gölüdür. Barındırdığı endemik bitki türleri, sazlık ve kamışlıklarla görsel bir şölen sunar ve aynı zamanda ilçe ekonomisi için bir geçim kaynağıdır. Turna ve sazan balığı türlerine rastlanabilen göl, kamp yapmaya da uygundur.

Bolvadin Peri Bacaları: Nevşehir dışında bu doğal güzelliğe sahip olan Bolvadin'deki peri bacaları, eşsiz oluşumlarıyla ziyaretçileri cezbetmektedir. Bu konumda ortaya çıkan manzaralar da dikkat çekicidir.

Heybeli Kaplıcası: Eski dönemlerde "Kızıl Kilise" adıyla bilinen ve bulunduğu yerde bir kilisenin kalıntıları bulunan şifa kaynağıdır. 1944 yılında restore edilerek turizme kazandırılan kaplıca, zengin mineralleri sayesinde bağırsak ve mide rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle tanınır.

Ticaret ve Sanayi Hayatı

Bolvadin'in önde gelen sanayi kuruluşlarından biri, Türkiye'deki tek Alkoloid fabrikası olan Afyon Alkoloid Fabrikası'dır. 1981 yılında deneme üretimine başlayan tesis, yaklaşık 500 çalışanıyla yılda 50-90 ton arasında afyon (morfin, hidrat, kodein vb.) üretmekte ve üretimin büyük bir kısmını ihraç etmektedir. Diğer önemli bir sanayi kuruluşu ise emaye mutfak eşyaları üretimi yapan Avşar Emaye Sanayi'dir. Yaklaşık 500 işçinin çalıştığı bu fabrika, imal ettiği mutfak eşyalarının %90'ını başta Avrupa ülkeleri olmak üzere Ortadoğu ve Afrika ülkelerine ihraç etmektedir. Bu büyük tesislerin yanı sıra, şehirde kereste, yem, un ve tuğla fabrikaları da bulunmaktadır.

>>Araştırma Haber:Ceren Çiydem