Kafiye şiirlerde uyakları bulabilmek için yazılışları aynı olan fakat görev ile anlamları farklı olan sözcüklere dikkat etmek gerekir. Bu kelime ve ekler dize sonlarında aranmalıdır. Aynı zamanda redif adı verilen kuralın da yine dize içerisinde aranması gerekir. Eğer dizelerde redif yok ise uyakları arayabilirsiniz.
KAFİYE ÇEŞİTLERİ
Kafiyeler farklı türlerde kullanılırlar. Kafiye çeşitleri arasında şunlar yer alır:
Cinaslı kafiye
Yarım kafiye
Tam kafiye
Zengin kafiye
Tunç kafiye
Olmak üzere farklı türleri bulunur. Her birinin de kendine göre farklı oluşturulma şekilleri bulunur.
1. DİZE SONLARINA ODAKLAN
Her dizenin sonundaki son kelimeyi belirle. Kafiye bu kelimelerin sonundaki seslere göre bulunur.
2. SES BENZERLİĞİNİ İNCELE
Kafiye, kelimelerin sonundaki ses benzerliğine göre değerlendirilir. Kaç ses benzediğine göre türü belirlenir:
YARIM KAFİYE: TEK SES BENZERLİĞİ
El – Gül
Ses – Az
TAM KAFİYE: İKİ SES BENZERLİĞİ
Baş – Yaş
Gönül – Bülbül
ZENGİN KAFİYE: İKİDEN FAZLA SES BENZERLİĞİ
Sevdanın – Yarının
Karanlıkta – Uykuda
CİNASLI KAFİYE: YAZILIŞI AYNI, ANLAMI FARKLI KELİMELER
Gül (çiçek) – Gül (gülmek)
Yol (yön) – Yol (yolmak)
3. REDİF İLE KARIŞTIRMA
Kafiye ararken, redifi ayırmalısın. Redif, anlamı ve görevi aynı olan ek ya da sözcüklerin tekrarıdır. Önce redif ayrılır, sonra kalan ses benzerliği kafiyedir.
Örnek:
Gönlüm hep seni andı
Gözlerim yaşla dolandı
“-dı” eki hem zaman hem kip anlamı taşıyor → Redif
“an” ses benzerliği → Tam kafiye
Örnek:
Baharda açılır gül,
Dalar gözümde bir kül.
Son kelimeler: gül / kül
Son ses: "ül" → iki ses benzerliği → Tam kafiye
Yorumlar
Kalan Karakter: