Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, Karadeniz’deki hamsi stoklarının alarm verdiğini ortaya koydu.
2023-2024 sezonunda 270 bin ton olan hamsi avı, 2024-2025 sezonunda yaklaşık 150 bin tona gerileyerek yüzde 45’lik bir düşüş yaşadı.
Uzmanlara göre, Karadeniz’deki sıcaklık artışı, plankton yoğunluğundaki azalma, göç rotalarındaki değişim ve çevresel baskılar, hamsinin yaşam döngüsünü bozuyor.
“Stoklar Kritik Seviyede” Uyarısı
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Ahmet Şahin, hamsi stoklarının korunması için daha sert önlemler alınmasının kaçınılmaz hale geldiğini belirtti.
Dr. Şahin, “Sezon başında her zaman bol av beklentisi oluyor ancak kısa süre sonra azalmanın farkına varılıyor. Geçen yıl başlatılan kota uygulaması bu yıl da sürecek ama etkisi sezon sonunda görülecek,” dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın balıkçılardan yeni kota taleplerini topladığı, ancak mevcut düşüş nedeniyle daha sınırlı uygulamaların gündeme gelebileceği ifade ediliyor.
Küçük Hamsi Avı Stokları Tüketiyor
Dr. Şahin, en büyük sorunun henüz üreme boyuna ulaşmamış küçük hamsilerin yoğun avlanması olduğunu vurguladı.
Verilere göre, verilen 400 bin tonluk kotanın yalnızca 150 bin tonu fiilen avlandı, bunun 65 bin tonu balık unu-yağı fabrikalarına gönderildi.
“Bu tablo, sofraya gidecek hamsinin bile fabrikalara aktarıldığını gösteriyor. Avlanan balıkların boyu küçüldükçe stokların yok oluşu hızlanıyor,” dedi Şahin.
Hamsinin Büyük Bölümü Endüstriyel Tüketime Gidiyor
Toplam 290 bin tonluk deniz balığı avının 80 bin tonunun fabrikalara teslim edildiği düşünüldüğünde, hamsinin önemli bir kısmının endüstriyel tüketime yönlendirildiği görülüyor.
Uzmanlar, bu gidişatın devam etmesi durumunda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın daha sert politikalar uygulamak zorunda kalabileceğini belirtiyor.
Olası tedbirler arasında;
- Hamsi av sezonunun geçici olarak tamamen kapatılması,
- Kota miktarlarının ciddi şekilde düşürülmesi,
- Belirli bölgelerde av yasağının genişletilmesi,
- Denetimlerin sıkılaştırılması bulunuyor.
Tehdit İnsan Kaynaklı
Dr. Şahin, Karadeniz’de hamsiye zarar verecek istilacı bir tür bulunmadığını vurgulayarak asıl tehdidin insan kaynaklı olduğunu söyledi:
“Şu anda hamsiyi etkileyen en önemli unsur aşırı av çabası. Yanlış avlanma, kıyısal kirlilik ve kontrolsüz endüstriyel tüketim stokları eritiyor.”
Yorumlar
Kalan Karakter: