Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği Başkanı Cengiz Üstün yaklaşan oda seçimleri hakkında Afyon Türkeli Gazetesi’nden Şeyda Yeşilçay ve Kadir Kaplan’a özel bir röportaj verdi.
Odaların seçimi ve ardından ESOB seçiminin yapılacağı bir sürece giriyoruz. Bu seçim heyecanını kaç kişi yaşayacak? ESOB kaç kişilik bir ailedir?
- Yaklaşık 27 bin esnafımız var. Belde, ilçe ve il geneli olarak 37 odamızı bünyemizde barındırıyoruz. 2026 yılının ocak ayında başlayıp mart ayında nihayete erecek olan oda seçimlerimiz yaklaşıyor. Bu nedenle mevcut başkanlar ve başkan adayları sahaya inmeye başladılar. Her odanın ve her ihtisas grubunun erbapları esnafa kendilerini ifade ediyorlar. Dolayısıyla seçim hazırlıklarını başlatmış oluyorlar. Süreç mart sonuna kadar sürecek. Odaların seçilen başkanları yasamız gereği 2026 Mart ayında ESOB başkanını seçecekler.
Odalarda ve ESOB’da yönetimler kaç yıllığına seçilir ve dönem kısıtlaması var mıdır?
- Biz 4 yılda bir seçime gideriz. 5362 sayılı yasaya tabiiyiz. Sırasıyla odalar, birlikler, federasyonlar ve eylül ayında Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) seçimiyle seçim sürecimiz tamamlanmış olur. Herhangi bir dönem kısıtlamamız yoktur. Daha önce bu kısıtlama gündeme gelse de Anayasa Mahkemesi bunun eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle bu isteği iptal etti. Seçilme şartlarını taşıyan herkes seçime girebilir ve dönem kısıtlaması olmadan seçimlere girebilir.
Geride bırakmaya hazırlandığımız dönemde oda başkanlarıyla iletişimiz nasıldı? Performanslarını beğeniyor musunuz? Mevcut başkanlar yeniden aday olurlar mı? Aday olmaları halinde kazanırlar mı?
- Seçildiğimden beri kapım açık. Ziyaretçilerimin biri gidiyor birisi geliyor. Seçildiğimden 10 gün sonra basın mensuplarına, “Türkiye sıkıntı içerisinde. Çalışmak ve tasarruf etmek zorundayız. Şikâyet ediyoruz, taleplerimiz oluyor ama biz de odalarımızla birlikte çözüm üretmek ve tasarruf etmek zorundayız” açıklamasını yapmıştım. Dolayısıyla seçildiğim gün 2 makam aracı vardı. Geliri gideri karşılamayan bir kurumu ele aldık. Şikâyet etmek ya da devr-i sabık oluşturmak için söylemiyorum. Gereksiz yere bu makam arabalarını alanlar olmuş. Biz zengin bir ülke değiliz. “Bu araçlar satılacak” dedim. Ancak övgü beklerken tepki aldık. Geldiğimizde 14 personelimiz vardı. 10 milyon liraya yakın tazminat ödedik ve emekli haklarını kazandılar. Şimdi 8 kişiyle bu kurumu idare ediyoruz. Demek ki oluyormuş.
Mayıs ayında yapılması beklenen ESOB seçimlerinde yeniden aday mısınız?
- Ben birlik başkanı olarak adayım ya da değilim diyebilirim. Ancak şu anda oda başkanı dahi olmayıp ‘Ben Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’ne adayım’ diyerek farklı noktalara mesaj vermek suretiyle politikalar üretenler var. Bunlara karnımız tok. Dolayısıyla ben bir başkanım ve doğal olarak da adayım. Potansiyel olarak adayım. Ancak yarın şartlar ne getirir bilemiyorum.
Kongreler başkanlar ve yönetimleri için aynı zamanda bir hesap günüdür. Faaliyet raporları ve mali raporlar gündeme gelir. Geride kalan dönemin muhasebesi yapılır. Siz geride bırakmaya hazırlandığımız dönemde esnaf için neler ürettiniz?
- Genel kurullar dediğiniz gibi hesap verilen, projelerin anlatılacağı ve esnafın sorunlarına çözüm bulunacağı platformdur. Yine de ben 4 yılı beklemek yerine Allah’a ve esnafa hesap vermeyi hiç bırakmadım. Bu sözümü de her zaman esnafa ifade ettim. Esnafa hep hesap verdik. Genel kurulda da bunları anlatacağız. Hangi durumda aldık. Hangi duruma getirdik bunu paylaşacağım.
Bu dönemde esnafın BAĞ-KUR primleriyle alakalı gündeme gelen açıklamalarınız oldu. 9 bin prim gününü düşürebilmek için çaba sarf ettiniz. Bu konuda herhangi bir gelişme var mı?
- Hiçbir zaman ben yaptım diye bir ifade kullanmadım. EYT açıklandıktan sonra Türkiye genelinde ilk tepkiyi Afyonkarahisar ESOB olarak biz gösterdik. Dedim ki “Biz esnaflar olarak 9 bin yerine 7 bin 200 prim ödemek istiyorduk. Bizim bu söylemimiz karşılığını bulmadığı gibi 5 bin 5 bin 500 primle insanları emekli ediyorsunuz. Bu haksızlıktır. İkincisi benim prim gün sayım 8 bin 500. BAĞ-KUR’da yatırmadığım bin 500 günüm var. Bana 500 gün satmıyorsunuz. Bin 500 günü almaya zorluyorsunuz. Bir sigortalı için durum böyle değil. Maliye kaydı olup BAĞ-KUR kaydı olmayan esnafların prim günü satın almasını sağlayın. Bunlar gerçekleşmezse esnaf seçimde sizi sandığa gömer” dedim. Bu açıklamamız 3 bin oda, 82 birlik ve 13 federasyon, TESK ve tüm esnafın dikkatini çekti. O gün twitterda trendlere girdik. Anladık ki Cumhurbaşkanımıza yanlış bilgi verilmiş. Cumhurbaşkanımız bu duruma dair Kütahya’da açıklama yaparak durumun düzeleceğini bildirdi. Bu açıklamanın ardından bugüne kadar geldik. Çalışma ve Sosyal Güvenlik yetkilileri 2026’nın ilk çeyreğinde bu norm birliğinin sağlanacağını açıklayarak bize müjdeyi verdiler. Bununla birlikte ödediğimiz prime göre maaş düzenlemesi de yapılmalı. Sosyal devletin gereği olarak asgari bir aylık bağlansın ama ben daha çok prim ödediysem maaşlar da buna göre düzenlenmeli.
Bu sorunlar giderilirse, esnaf ve ailelerini düşünürsek kaç kişi mutlu olur?
- Biz 2 milyon 267 bin küsür BAĞ-KUR’luyuz. Tahmin ediyorum 10 milyonluk bir aileyiz. Ancak dikkatinizi çekmek istediğim bir nokta var. Ticaret Odası üyelerimiz de BAĞ-KUR’lu. Ziraat Odası üyeleri BAĞ-KUR’lu. Hukukçularımız BAĞ-KUR’lu. Bu konuyla ilgili sadece bize sorular yöneltiliyor. Biz bu işin sözcüsü gibi olduk. Biz bundan gocunmuyoruz. Ancak bahsettiğimiz gruplar da bu sorunun muhatabıdır.
Esnaf 2023 seçimlerinden sonra krediye ulaşmakta zorluk yaşadı. Bu kredi muslukları yavaş yavaş açılıyor. Bakan Bolat da faiz indirimi müjdesi verdi. Neler düşünüyorsunuz?
- Pandemi döneminden Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla 150 milyar lira kredi kullandırıldı. Bizim kredilerimiz zaten sübvansiyonlu kredilerdir. Kredilerdeki faizin yarısını devletimiz sübvanse eder. 2026 yılı başında devreye alınacak uygulamayla verilen kredilerin 3’te 1’inin faturalandırılması kararı alınmıştı. Bu uygulamanın 1 yıl ertelendiği bildirildi. Şoför esnafımız araç alımı için 2 buçuk milyon kredi kullanabilirken, diğer esnafımız makine alımı için bir buçuk milyon lira kredi kullanabiliyordu. Bu da 2 buçuk milyona çıkarıldı. Faiz indirimi için bize gelen bir genelge yok ama olursa bilgisini paylaşacağız. Bu gerekçelerle 2026 yılı için umutluyum.
>>ÖZEL RÖPORTAJ: KADİR KAPLAN- ŞEYDA YEŞİLÇAY
Yorumlar
Kalan Karakter: