Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi (AFSÜ) ve Gün FM işbirliğinde süren Sağlık Olsun programına AFSÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aydın Balcı konuk oldu. Programda aşırı sıcakların sağlığımız üzerindeki etkisi konuşuldu.
Halk arasında güneş veya sıcak çarpması olarak isimlendirilen duruma ilişkin değerlendirmede bulunan Balcı, “Aşırı terlemeyle sıvı ve tuz kaybı yaşanır. Bu da baş dönmesi, halsizlik, kas krampları gibi semptomlara neden olur. Isı çarpması ağır bir tablodur. Müdahale edilmezse uzun vadede çoklu organ yetmezliği görülebilir. Ancak eğer bu konuda bilinçli olunmaz ve gerekli önlemler alınmazsa da daha ağır bir tablo olarak sıcak çarpması meydana gelir ki sıcak çarpması aşırı sıcağa maruz kalma sonucu beden ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak vücut ısısının düşürülememesi ile karakterize bir tablodur. Bu durumda vücut savunmayı bırakır, terleme durur. Bu noktada bilinç bulanıklığı, hatta koma gelişebilir. Hayati risk devreye girer ve ölümcül olabilir. Aşırı sıcaklarda vücut ısısı tehlikeli düzeylere çıkabilir ve gerekli önlemler alınmadığında hayati riskler oluşabilir. Sıcak havalarda terlemeyle suyun yanı sıra sodyum ve potasyum gibi hayati elektrolitlerin de kaybedilir Elektrolit kaybı, kalp ritmini, kas fonksiyonlarını ve böbrek faaliyetlerini bozabilir. Bu nedenle yalnızca su değil, maden suyu, ayran gibi elektrolit içeren içecekler de tüketilmelidir” dedi.
“TEDAVİ EDİLMEZSE KALICA HASARA VEYA ÖLÜME NEDEN OLABİLİR”
“Vücut ısısı 10-15 dakika içerisinde 40-41°C üstüne çıkabilir” diyen Balcı, “Güneş veya sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir. Bilinç kaybından önce tedaviye başlanması durumunda iyileşme şansı oldukça yüksektir. Kişinin ateşi 39,4°C üzerindedir, deri kuru, kırmızı ve sıcaktır, terleme yoktur, bulantı kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, göz çukurlarının belirginleşmesi ve görme netliğinin bozulması ile komaya kadar gidebilen şuur bulanıklığı veya kaybı vardır. Kısa süre içerisinde tansiyon düşebilir, nabız hızlanabilir, bilinç değişikliği olabilir. Fark edilmezse böbrek yetmezliğine ve damar içi pıhtılaşmalar, böbrek ve kalp damar yetmezliği yaratabilir” şeklinde değerlendirmede bulundu.
SICAK ÇARPMASINA İLK MÜDAHALE NASIL OLMALIDIR?
‘Sıcak çarpmasına ilk müdahale nasıl olmalıdır’ sorusunu yanıtlayan Balcı, “İlk yardımda; kişi hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli, soğuk su veya soğutucularla (vantilatör, klima vb.) soğutulmaya çalışılmalı, bilinci kapalıysa kesinlikle içmesi için sıvı verilmemeli ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Gerekli durumlar da hava yolu açılmalı ve suni solunum yapılmalıdır” dedi.
“RİSK GRUBUNDAKİLERİN DİKKAT ETMESİ LAZIM”
Sıcak havalarda çocukların, yaşlıların ve kronik hastalığı olanların daha fazla dikkat etmeleri gerektiğine değinen Balcı, “Sıcaklıkları iyi yönetmek gerekiyor. Risk grubundakilerin dikkat etmesi lazım. Özellikle güneş ışınlarının dik geldiği saat 11.00 ile 16.00 arasında güneş altında ve gölgesiz yerlerde bulunmamalarını tavsiye ediyoruz. Kapalı ortamlarda oturmamalarını öneriyoruz. Ağır yağlı yemek ve kızartmalar tüketmemeleri gerekiyor. Rahat ve bol kıyafetler giymelerini tavsiye ediyoruz. Sıvı alımını engelleyen bir hastalıkları yoksa mutlaka bol su içmeliler. Özellikle bol bol maden suyu ve tuzlu ayran tüketmemeliler. Vantilatör ve klima kullanımı faydalı olacaktır. Ayrıca sıcak çarpması şüphesi olan bir hasta olduğu durumlarda hasta havadar bir yere çıkarılıp ıslak ve buzlu suya batırılmış bir çarşaf ile soğutulmalı ve 112 aranarak müdahale yapılmalıdır” dedi.
Yorumlar
Kalan Karakter: