AYM’den Emsal Karar: Belediyelerin “Teknik Altyapı Bedeli” Talebi Hukuka Aykırı Bulundu

Anayasa Mahkemesi (AYM), belediyelerin yapı ruhsatı verirken talep ettiği “teknik altyapı bedeli” uygulamasını iptal etti. Karar, 13 Ekim 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı ve 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Mahkeme, İmar Kanunu’nun 23. maddesinde yer alan ve yapı ruhsatı verilmesi için altyapı bedeli ödenmesini şart koşan düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti. Gerekçede, söz konusu bedelin nasıl hesaplanacağına dair kanunda açık ve net bir ölçütün yer almamasının, “mülkiyet hakkına keyfi müdahale riski taşıdığı” belirtildi.

Hukuki Dayanak ve Eleştiriler

İptal edilen madde, teknik altyapısı (yol, içme suyu, kanalizasyon vb.) bulunmayan parsellerde, belirli bir bedel ödenmesi halinde yapı ruhsatı verilmesine olanak tanıyordu. Ancak belediyelerin bu bedeli, altyapısı tamamlanmış yerleşim alanlarında dahi talep ettiği; yasanın sınırlarını aşan uygulamalara yöneldiği gerekçesiyle sıkça eleştirilmişti.
Danıştay da daha önceki kararlarında, mevcut altyapıya sahip alanlarda bu tür bedellerin alınamayacağına dikkat çekmiş; bu durumda yalnızca Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında harcamalara katılım payı alınabileceğini vurgulamıştı.

AYM: Temel Haklar Keyfi Uygulamalara Bırakılamaz

Anayasa Mahkemesi, verdiği iptal kararında şu ifadeye yer verdi:
“Ödenmesi öngörülen teknik altyapı bedelinin hangi ölçütlere göre hesaplanacağına dair herhangi bir yasal çerçeve bulunmadığı için yürütmeye sınırsız bir takdir yetkisi tanınmıştır. Bu durum, Anayasa’nın mülkiyet hakkının ancak kanunla sınırlandırılabileceğine ilişkin hükmüyle bağdaşmamaktadır.”

Karar Oybirliğiyle Alındı

Mahkeme, mülkiyet hakkı gibi temel hakların sınırlandırılmasında sadece şekli değil, aynı zamanda içerik bakımından da yasal güvencelerin sağlanması gerektiğini vurguladı. Oybirliğiyle alınan bu karar, belediyelerin yapı ruhsatı süreçlerinde uyguladığı tartışmalı bir yöntemi sona erdirecek.
Kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte, belediyeler teknik altyapı bedeli adı altında yapı ruhsatı alacak kişilerden herhangi bir ücret talep edemeyecek.