Arabuluculuk nedir ve ne iş yapar?

Türkiye'de mahkemeye gitmeden, tarafların kendi arasında anlaşmasını sağlayan arabuluculuk sistemi, bugüne kadar 4 milyondan fazla dosyada çözüme ulaşıldı. İş, ticaret, tüketici ve kira gibi alanlarda başarı oranları yüksek.

Hukuki uyuşmazlıkların mahkemeye gitmeden çözülmesini sağlayan arabuluculuk sistemi, Türkiye'de her geçen yıl daha da yaygın hale geliyor. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında

Arabuluculuk Kanunu ile hayata geçen sistem, tarafların uzman bir arabulucu eşliğinde uzlaşmasına dayalı.

Adalet Bakanlığı verilerine göre, bugüne kadar toplam 4 milyon dosya arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşturuldu. En yoğun başvuru alanlar arasında iş, ticaret, tüketici ve kira uyuşmazlıkları yer alıyor.

Hangi Alanlarda Zorunlu?

2018 yılından itibaren şu alanlarda arabuluculuk "dava şartı" haline geldi:
İş uyuşmazlıkları
Ticari uyuşmazlıklar
Tüketici davaları
Kira, tahliye ve ortaklık giderme davaları
Ancak sistem zorunlu olsa da tarafların uzlaşması mecburi değildir.

Arabulucu Kimdir ve Ne Yapar?

Arabulucu; hukuk fakültesi mezunu, en az 5 yıl mesleki deneyimi olan, Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı, tarafsız ve bağımsız kişidir. Müzakere teknikleri kullanarak tarafları uzlaşmaya yönlendirir, gerekirse çözüm önerileri sunabilir. Ancak karar vermez.

Başarı Oranları Etkileyici

Adalet Bakanlığı verilerine göre;
İş davalarında: 2,37 milyon başvuru, 1,1 milyon anlaşma
Ticari davalarda: 950 bin dosya, 340 bin anlaşma
Tüketici uyuşmazlıklarında: 500 bin dosya, 173 bin anlaşma
Kira davalarında: 320 bin dosya, 123 bin anlaşma
Genel anlaşma oranı ise %50 ila %70 arasında değişiyor.

Tarafların Özgürlüğü Ön Planda

Sürecin temel ilkeleri; gönüllülük, eşitlik, tarafsızlık, gizlilik ve taraf egemenliğidir. Taraflar diledikleri anda süreci sonlandırabilir. Arabulucular ise karar verici değil, kolaylaştırıcı rolü üstlenir.

Türkiye Uluslararası Arenada da Aktif

Türkiye, Birleşmiş Milletler ve Finlandiya öncülüğünde başlatılan "Barış için Arabuluculuk" inisiyatifinin kurucuları arasında yer alıyor. Ayrıca Rusya-Ukrayna savaşında tahıl koridoru gibi bölgesel krizlerde hibrit arabuluculuk yöntemleriyle dikkat çekiyor.