Yedikapılar Yeraltı Şehri’nden Synnada’ya uzanan bu “gizli dünya”, hem arkeolojik hem de turizm açısından büyük bir potansiyel taşıyor.
Türkiye’nin batısında yer alan Afyonkarahisar, termal suları ve tarihi dokusuyla biliniyor. Ancak son araştırmalar, bu toprakların altında “16 gizli antik kent” bulunduğuna işaret ediyor. Arkeolojik veriler, yüzeyin altındaki yerleşimlerin yalnızca klasik dönem kentleriyle sınırlı olmadığını; aynı zamanda kaya içine oyulmuş yaşam alanları ve yeraltı şehirleriyle de dolu olduğunu gösteriyor.
YERALTI VADİSİ: “16 GİZLİ DÜNYA” EFSANESİ
Bölgedeki jeofizik taramalar, LIDAR çalışmaları ve yüzey araştırmaları, 16 farklı antik yerleşim alanının izlerine rastlandığını ortaya koyuyor. Bu sayı, kazıların henüz tamamlanmamış olması nedeniyle kesinleşmiş değil. Ancak Afyonkarahisar’ın, Anadolu’nun en zengin yeraltı arkeolojik potansiyeline sahip illerinden biri olduğu artık biliniyor.
YEDİKAPILAR YERALTI ŞEHRİ (BOLVADİN): KAYA İÇİNDE BİR MEDENİYET
Bolvadin ilçesi Kemerkaya Köyü civarında bulunan Yedikapılar Yeraltı Şehri, Bizans dönemine ait ve 8.–10. yüzyıllara tarihleniyor. “U” planlı koridorlar, şapel, mutfak, mezar odaları ve havalandırma bacalarıyla dikkat çeken yapı, henüz tam anlamıyla ziyarete açılmadı. Arkeologlar, bölgenin turizme kazandırılması hâlinde Anadolu’daki yeraltı yerleşimlerine yeni bir soluk getireceğini belirtiyor.
SYNNADA ANTİK KENTİ (ŞUHUT): MERMERİN BAŞKENTİ
Şuhut ilçesindeki Synnada Antik Kenti, Eski Tunç Çağı’ndan Bizans’a kadar kesintisiz bir yerleşim göstermesiyle öne çıkıyor. Roma döneminde “mermer ihracat merkezi” olarak tanınan bu antik şehir, hem yüzeyde hem de olası kaya yerleşimleriyle büyük bir gizemi barındırıyor. Arkeolojik kazıların sürdüğü bölgede yeraltı yapılarının izleri henüz tam olarak açığa çıkmadı.
GİZLİLİĞİN NEDENİ: YARIM KALMIŞ ARAŞTIRMALAR VE ERİŞİM SORUNLARI
Afyonkarahisar’daki birçok yeraltı yerleşimi, sınırlı araştırmalar ve yetersiz koruma nedeniyle hâlâ “bilinmeyenler” arasında. Örneğin Çobanlar ilçesi Kocaöz Beldesi’nde 2003 yılında tesadüfen ortaya çıkan bir yeraltı şehri girişinin yıllarca bakımsız kaldığı bildirildi. Doğal tüneller, çökme riski ve turizm altyapısının eksikliği, bu yapıların keşfini zorlaştırıyor.
ARKEOLOJİK VE EKONOMİK POTANSİYEL
Bu gizli dünyalar, yalnızca tarih meraklıları için değil, aynı zamanda yerel ekonomi ve turizm açısından da büyük bir fırsat sunuyor. Yeraltı şehirlerinin gün yüzüne çıkarılması, Afyonkarahisar’ın kültür-turizm kimliğini güçlendirebilir, yerel halka yeni istihdam ve gelir alanları yaratabilir. Ayrıca, Yedikapılar’daki şapel ve mezar odaları gibi detaylar, dönemin dini yaşamı ve savunma stratejileri hakkında benzersiz bilgiler sunuyor.
KORUMA ÖNCELİKLİ KEŞİF ÇAĞRISI
Uzmanlar, Afyonkarahisar’ın “yeraltı hazineleri”nin bilimsel yöntemlerle açığa çıkarılması, koruma altına alınması ve güvenli biçimde turizme kazandırılması gerektiğini vurguluyor.
Bilinçsiz kazılar, çevresel tahribat ve altyapı projeleri, bu binlerce yıllık miras için ciddi riskler oluşturuyor.
YERİN ALTINDAKİ TARİH, GÜN YÜZÜNE ÇIKMAYI BEKLİYOR
Afyonkarahisar’ın toprağı sadece mermerin değil, tarihin de damarlarını taşıyor.
Bu 16 gizli dünya, hem geçmişe ışık tutacak hem de bölgenin geleceğini şekillendirecek potansiyele sahip. Yerel yönetimler, üniversiteler ve arkeologların ortak çalışmalarıyla, bu saklı medeniyetlerin hikâyeleri gün yüzüne çıkabilir.
Yorumlar
Kalan Karakter: