Afyonkarahisar’da 50 yıldır hizmet veren Umut Kavafiye, babadan oğula nesilden nesile aktarılan sobacılık mesleğini Özgür Babat ile sürdürüyor. İşletme sahibi Özgür Babat, soba kullanımıyla ilgili tüm detayları Türkeli Gazetesi’ne anlattı.
KÜÇÜK KUZİNE VE KAMP SOBALARINA İLGİ SÜRÜYOR
İşletmeci Özgür Babat, Soba satışları yıllar içinde azalsa da, köylerde ve kamp alanlarında kullanılan küçük kuzine sobalara olan ilgi hâlâ sürdüğünü ifade ederek, “Sobaya olan rağbet zaman içinde azaldı. Eskiden çok daha fazla satış yapardık, fakat doğalgazın yaygınlaşmasıyla işlerimiz de etkilendi. Yine de son zamanlarda kamp sobaları, küçük kuzine sobalar gibi ürünlere talep devam ediyor. Özellikle köylere çalışıyoruz; şehir merkezinde artık fazla rağbet kalmadı. Kuzineler hâlâ süt kaynatmak, yemek pişirmek için birebir ideal. Uzun ömürlüdür, ortalama 14-15 yıl kullanılır. En kötü ihtimalle bile 8-10 yıl gider. Zaten uzun ömürlü olduğu için sirkülasyon da az oluyor. Müşteri, 10 sene sonra “Senden almıştım, bir tane daha almak istiyorum.” diye geri döner. Ama üreticilerin çoğu kapattı. Artık birkaç üretici kaldı, onlar da tarzlarını değiştirdi. Daha çok şömine tipi, bahçe evlerine uygun büyük sobalar üretiyorlar. Küçük kuzine ve klasik soba işleri yavaş yavaş bitiyor. Artık bu tür sobalar daha çok dekoratif amaçlı kullanılıyor.” diye konuştu.
“DOĞALGAZ VAR AMA SOBANIN SICAKLIĞI YOK!”
Özgür Babat, doğalgazın yaygınlaşmasıyla soba satışlarının azaldığını ancak köylerde ve kamp alanlarında geleneksel sobalara hâlâ ilgi olduğunu söyleyerek “Doğalgazın yaygınlaşması mesleğimizi etkiledi, evet. Ama yine de meslek tamamen ölmez. Piyasa kendi dengesini buluyor. Biz de ayak uydurmaya çalışıyoruz. Doğalgazla uyumlu şömine tipi sobalar, elektrikli modeller üretiliyor. Fakat tabii bunlar geleneksel sobanın verdiği sıcaklığı, o lezzeti veremiyor. Doğalgaz sobası sadece görüntü sağlar; ateşi görürsün ama fırını yoktur, yemeğini pişiremezsin. Gerçek soba ise hem ısıtır hem de o eski sıcaklığı, nostaljiyi yaşatır. Bu yüzden mesleğin tamamen biteceğini sanmıyorum. Bir 5-10 yıl daha rahat gider. Hâlâ yazın semaver ve kavurma sacı gibi ürünler satıyoruz. Onların da yerini başka hiçbir şey tutmuyor. Özellikle çocukluğundan sobayla büyümüş insanlar, o hissi bırakmak istemiyor. “Doğalgazla ısınamıyorum.” diyen çok kişi var. Küçük bir odasına mutlaka kuzine ya da soba kuran oluyor. Çünkü sobanın sıcaklığı da, yaşattığı nostalji de farklı. Bir de ekonomik yönü var tabii. Bazı evler büyük, doğalgazla ısıtmak maliyetli oluyor. Üç parça odunla soba bütün evi ısıtabiliyor. İnsanlar bu dengeyi de düşünerek sobayı tercih ediyor. Ayrıca artık renkli modeller çıkıyor: siyah, kırmızı, beyaz... Eskiden hep kahverengi olurdu. Sektör müşteri taleplerine göre şekil değiştiriyor, kendini yeniliyor.” şeklinde konuştu.
“SOBAYI KURARKEN GÜVENLİĞİ İHMAL ETMEYİN”
Sobayı kurmadan önce baca kontrolü, yeni boru kullanımı ve “rüzgar gülü” takılması gibi önlemlerin hayati önem taşıdığı vurgulayan Babat, “Sobayı kurmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı şeyler var. “Soba sağır çıktı” derler ya, yani soba çekmiyor, yanmıyor. Aslında soba çekmez diye bir şey yok, çünkü artık bunlar fabrikasyon ürünler. Hepsi milimetrik ölçülerle üretiliyor. Sorun genellikle bacadadır. Baca tıkanmış olabilir, içine bir şey düşmüş olabilir. Bu yüzden sobayı kurmadan önce bacayı mutlaka kontrol ettirmek gerekir. Yeni boru kullanmak her zaman daha güvenlidir. Sobayı yakarken kurum sökücü kimyasallar da kullanılabilir, bu da temizlik sağlar. Ayrıca baca çıkışına “rüzgar gülü” ya da “şapka” denilen aparatlardan takmak lazım. Çünkü rüzgar estiğinde dumanı geri basabilir, bu da zehirlenmeye yol açar. Rüzgar gülü takıldığında duman dışarı atılmaya devam eder. Uyumadan önce sobaya takviye yapmak doğru değildir. Özellikle yaş odun ya da ıslak kömür atılmamalı; çünkü sobayı söndürür ve zehirlenme riski oluşturur. Bunun dışında soba kullanımı aslında çok pratik. Yıllardır aynı sistemle çalışır, ama artık üreticiler güvenlik önlemlerini de geliştiriyor. Çift veya üç çıkışlı modeller var; böylece dumanın içeriye basma riski azalıyor. Üreticiler bu detaylara dikkat ediyor, ama kullanıcıların da dikkatli olması şart.” dedi >>Özel Haber: Elif Kelem
Yorumlar
Kalan Karakter: