“Adanalı Ziya ve Evrâk-ı Hazân” Adlı Kitaptan Bir Sayfa
İki aya yakın bir zamandır bu köşemizde, mütefekkir, filozof ve heccav şair Adanalı Ziyâ’nın “ihtisas” noksanlığı sonucu katledilen şiirlerini, bilgimiz, tecrübemiz ve “ihtisasımız” ölçüsünde düzeltmeye ve elinde bu kitap bulunan kardeşlerimizin de düzeltmelerine vesile olmaya devam ediyoruz.
İşte katledilen şiirlerden bir gazel daha... Şiirin metninin doğru kurulmasını sağlayacak elde el yazması metinler olmasına rağmen metnin bu kadar hatalı kurulması ve bu hataların oluşmasına el yazması metnin sebep gösterilmesi görülmüş bir açıklama değildir. Dilbilgisi, şiir bilgisi, şekil bilgisi, aruz vezni, Osmanlıca vb. ihtisas gerektiren bilgileri bilmeyebilirsin, ama bilmediğini bilmeden “ihtisas” gerektiren bir işe girişemezsin. Edebiyatımıza yazık, Afyonumuza yazık, şairine yazık...
Gazelin yer aldığı fotoğrafı verilen sayfada görüldüğü gibi şiirin anlamını mahfeden yanlış okumalar... Bilinmediği için hiç dikkate alınmayan mısralardaki vezin hataları.... Şekil ve kafiye bilgisi olmadığı için “-âhdan başka” kafiye düzenine sahip “gazel”in üçüncü ve dördüncü beyitlerinin “-câhdan başka” ve “-bâhdan başka” şeklinde olması gereken kafiye düzeninin, “câhidden başka”, “bâhirden başka” şeklinde okunması insanda söyleyecek söz bırakmıyor... Yazıktır!.. Günahtır!..
Gazelin, hatalı metninin fotoğrafını, Latin harfleriyle doğru kuruluşunu ve el yazması metinlerini vererek değerlendirmeyi yine akıl, izan ve “ihtisas” sahiplerine bırakmak istiyorum...
İbrahim Yüksel, s. 313.
**
GAZEL
Mefâ'îlün Mefâ'îlün Mefâ'îlün Mefâ'îlün
Medârım kalmasa sehm-i gam-ı cân-gâhdan başka
Cihânda minnet etmem kimseye Allah’dan başka
'Abesdir hâli tasvîr ey gönül râhat-nişînâne
Meşâkk-ı ehl-i râhı kim bilir hem-râhdan başka
Hakîkî pâye ancak pâye-i dânişken insâna
Yazık ol mest-i cehle pâye bilmez câhdan başka
Sus ey mağlûb nefs-i dûn dem urma meziyyetden
Ne fazlun vardır âyâ inhimâk-i bâhdan başka
Ziyâ bî-hûde i dâmun gulüvv-i imtinân-hˇâhı
Cihânda minnet etmem kimseye Allah’dan başka
**
Mecmû’a, Mevlâna Müzesi A. Gölpınarlı Kütüphanesi, Yz. Nu: 212, vr. 60a-60b
**
Mecmû’a, Mevlâna Müzesi A. Gölpınarlı Kütüphanesi, Yz. Nu: 68, s. 9-10.
(Şiirin tenkitli metni, yakında yayımlanacak olan “ADANALI ZİYA ve ŞİİRLERİ” adlı kitabımızda verilmiştir).
(HAFTAYA DEVAM EDECEK)