“Adanalı Ziya ve Evrâk-ı Hazân” Adlı Kitaptan Bir Sayfa
Adanalı Ziyâ’nın, Arap harfli ve Latin harfli kaynaklardan tespit ederek, “Adanalı Ziyâ’nın Kıt'aları” başlığıyla tanıttığımız kıt'aları daha ziyade fikri ve felsefî konuların işlendiği manzumeler olup ayrı bir değere haizdir.
Fotoğrafı verilen sayfadaki üç kıt'anın birincisi Mefâ'îlün Mefâ'îlün Fe'ûlün; ikincisi Fe'ilâtün (Fâ'ilâtün) Mefâ'ilün Fe'ilün(Fa'lün); üçüncüsü de Fâ'ilâtün Fâ'ilâtün Fâ'ilâtün Fâ'ilün vezniyle yazılmıştır. Birinci kıt'a, Latin harfli kaynak Gençliğin Sesi gazetesinde hatasız olduğu için fotoğrafı verilen sayfada da hatasızdır.
İkinci kıt'a ise alındığı Latin harfli kaynak Gençliğin Sesi gazetesinde mısraların dizilişi ve kelimelerin yazılışı itibariyle hatalı olduğu için fotoğrafı verilen sayfada da aynı hatalarla çıkmıştır. Manzumenin başına-kaynaktan alınarak- “KIT’A” yazılmış, ama “ihtisas” bilgisi olmadığı için mısraların dizilişi ve kafiye şekli hiç dikkate alınmamıştır. Hatalarını düzeltmeye çalıştığımız kitaptaki metinler, bunun gibi hiç bir müdahale ve düzeltme yapılmadan kurulmuştur. Mısraların dizilişi, kelimelerin okunuşu ve kafiye düzeni itibariyle düzeltilen kıt'anın doğru şekli şöyledir:
“Eder erbâb-ı cehle bezl-i ni'âm
Görürem ki sipihr-i kec-reftâr
Beni fâzıl mı zann eder bilmem
Bana vermez ma'îşetimde medâr”
Üçüncü kıt'a için Son Haber gazetesinde “Bu da hemnâmım bir bedia-i cemâle” başlığıyla; Gençliğin Sesi gazetesinde “Seyyit Gazide (Ziya) denilen sevimli bir gence” açıklamaları bulunmaktadır. Dipnotta verilmesi gereken bu açıklayıcı bilgilerin, KIT'A başlığı altında beyit gibi verilmesi yanlıştır. Okuma hataları itibariyle de katledilen bu kıt'anın da doğru şekli şöyledir:
“Bak şu endâma sezâ bir nev-nihâl-i gül desem
Çehre gûyâ ol nihâlin gonce-i ra'nâsıdır
Müstefîd olsam ne var mihr-i cemâlinden bu gün
Ben Ziyâ'nın lâfzıyım hakkıle o ma'nâsıdır”
Son değerlendirmeleri vicdan, izan, ihtisas ve ihtimam sahiplerine bırakıyorum.
(Şiirlerin tenkitli metni, yakında yayımlanacak olan “ADANALI ZİYA ve ŞİİRLERİ” adlı kitabımızda verilmiştir).
(YARIN DEVAM EDECEK)