“Adanalı Ziya ve Evrâk-ı Hazân” Adlı Kitaptan Bir Sayfa
Köşemizi takip eden duyarlı ve güzel insanlar merhaba. Her geçen gün okumanın ve duyarlılığın azaldığı günümüzde yazdıklarımdan dolayı inşallah sıkılmadınız. Bugün de söz konusu kitaptan fotoğrafı verilen sayfadaki hataları düzeltmeye, bilgi ve tecrübemiz ölçüsünde doğruya ulaşmaya gayret edeceğiz. Konunun uzmanı ve ehli bilir ki, bir edibin doğru anlaşılması ve anlatılması elde sağlam bir metnin bulunmasından geçer. Metin sağlam olmaz ise bu metinden hareketle yapılacak bütün çalışmalar sağlam olmayacaktır...
Gördüğümüz kaynaklarda sadece el yazması mecmualarda bulunan aşağıdaki gazel, önceki yazılarımızda da değindiğimiz gibi “ihtisas” noksanlığı sebebiyle okunamamış ve yanlış okumaların kabahati anlamsız bir şekilde “metnin el yazması” oluşuna yüklenmiştir.
Gazelin daha ilk mısradan itibaren vezin, kafiye, okuma ve anlam itibariyle katledildiği görülüyor. “Mef'ûlü Mef'âîlü Mef'âîlü Fe'ûlün” kalıbıyla yazılan gazelin “-enimden” şeklindeki kafiye yapısı ve kelimelerin anlamı dikkate alınmadığı için çok yanlış okumalar oluşmuş: “pîr-i henimden”, “şekevât henemden”, nümâyân-ı çimenden”, “her sahnemden” okunuşlarının anlamları olmayıp doğru okunuşları; “pîrehenimden”, “şekvâ dehenimden”, nümâyân çemenimden”, “her suhenimden” şeklindedir.
“İhtisas” noksanlığı sonucu “oldum ki geçer”, “gülberen şahâdet dökülür”, “bir renk vefâ etdi”, “Ol mühr-i cilâ şâşaa-i fenn-i bedîam” gibi bir anlamı olmayan yanlış okumalarla Ziyâ’nın ziyası karartılmıştır. Bu yanlış okumakların da doğru şekillerinin; “ol dem ki geçer”, “gül-berg-i şehâdet dökülür”, “bir reng-i vefâ etdi”, “Ol mihr-i celî şa'şa'a-i fenn-i bedî'am” şeklinde olması gerektiğini söylemek isterim. Allah rızası için hatırlatmak bizden, elinizde bu kitap var ise üzerinde düzeltmek sizden değerli kardeşlerim.
(Şiirlerin tenkitli metni, yakında yayımlanacak olan “ADANALI ZİYA ve ŞİİRLERİ” adlı kitabımızda verilmiştir).
(YARIN DEVAM EDECEK)