AFYONKARAHİSAR VE KÜLTÜREL BIRAKITLAR!
(FRİG VADİSİ PROJESİ)
İlimiz coğrafyası içersinde, biraz geçmiş tarihlere doğru gittiğimizde, bu alanda birçok medeniyetlerin kültürel bırakıtlarına ve izlerine rastlamamak mümkün değildir.
Hem de ne izler ve ne bırakıtlar?
Ama hiç birine de alıcı gözle bakılıp, turizme yönelik ciddi bir projeli bakış da yapılmamış.
Ta ki eski Sayın Valimiz Muzaffer dilek zamanına kadar.
O dönemde de bir proje başlatılmış ama o dönemin Sayın Valisinin dediği gibi de günümüze kadar hiç bir şey yapılmamış, yapılamamıştır
Yapılmış/yapılmış ama ancak toplanıp/toplanıp dağılmışlardır!
Aynı şekil 1 de görüldüğü gibi.
O tarihte Sayın Valimiz şunu demişti:
“Bu proje önemli ve değerli bir projedir.
Bu alan da geniş bir alandır, yani üç il sınırları içersindedir.
Biz bunu sessizce kendi alanımız içersinde yapmalıyız.
Yani kendi yağımızla kavrulmalıyız.
Eğer bunu yapmazsak, diğer iller de bu projeye müdahil olmak isterler, çünkü getirisi ve ünü fazla olacaktır, biz de bunu asla başarmayız.
Bu ancak bir devlet projesi olur ki, buna da bizlerin gücü yetmez, devlet de buna el atmazsa bu iş yatar ve de yazık olur” demiştir.
Hatta haritalar, turistik yerlerin resimleri, yol gösteren broşürler ve fizibilite raporları bile hazırlanmış idi.
Yazık!
***
Oysa bu coğrafya tarihsel anlamda çok fazla medeniyetlere sahiplik yapmış ve kültürel bırakıtları da bağrına basan bir alandır.
Ama bunların tanıtımı ve turizm sektörüne yönelik ciddi bir ekonomik katkı getirecek girişimine de şu ana kadar rastlamak mümkün olmamıştır.
Bu bir inanış veya umursamazlık nedeni olabilir!
Ama bu coğrafyaya da yapılan en büyük haksızlıktır.
Bu alan cavurların elinde olsa, yapılanlara inanın imrenip gıpta ile bakarsınız.
***
Tarihsel anlamda Kronolojik olarak baktığımızda;
Tunç devri olarak geçen bu devirde, bu coğrafyada yaşayan şu medeniyetleri görmek mümkündür.
Asur Ticaret Kolonileri : M.Ö. 1950 - 1750
Erken ve orta Hitit : M.Ö. 1750 – 1450
Hitit İmparatorluk : M.Ö. 1450 – 1200
Geç Hitit Devleti : M.Ö. 1200- 700
Frig Göçebe : M.Ö. 1200 - 750
Frig Devleti :M.Ö. 750- 300
Persler :M.Ö. 545- 333
Helen :M.Ö. 333- 50
O Tarihten sonra da ROMA - 1071 Selçuklu kültürü ve Osmanlı kültürünü görmek ve izlemek mümkündür.
***
Bu yerler tarihi anlamda, görülmesi, gezilmesi, yazılması ve yaşanması gereken yerlerdir.
Üzüntü ile ifade edeyim ki; eski Valimiz Sayın Muzaffer Dilek’in başlatmış olduğu “Frig vadisi projesi” bile umursamazlıktan kadük edilmiştir!
Adı varsa bile kendi yoktur.
Bir kez daha yazık!
***
Ondan sonra gelen yetkililerin de bu proje umurlarında bile olmamıştır.
Frig Vadisi Projesi adı altında toplanıp/toplanıp dağılmışlardır.
Oysa bu coğrafya, “ bacasız fabrika” gibidir ama maalesef kıymetini bilen de çıkmamıştır.
Konuyu dağıtmadan ayrıca küçük bir örnek daha eklemek istiyorum!
M.S. 100- yılları sonrası, İsevilerin Romalılardan kaçtıkları ve yaşadıkları saklı yerleşim alanlarına kadar bu coğrafyada hepsi mevcuttur.
Hepsi de bakir alanlarda ve saklı yerlerdedir.
Yukarıda Kilise, aşağıda Manastırları vardır.
Ne zamana kadar?
1071 Malazgirt Selçuklu dönemine kadar.
Hatta bu inanışlara bile o tarihte saygı duyulmuş ve yaşamlarına da müdahale edilmemiş, Osmanlı dönemine kadar da devam etmiştir.
Ama üzülerek ifade edeyim ki, sahipsizlikten ve umursamazlıktan birçok tarihi değer de kendini bilmez defineciler tarafından kırılıp/dökülmüşlerdir.
Hele o Höyükler, Tümülüsler ve kaya mezarları!
Yazıktır yazık.
Ayrıca bu coğrafyada; “ Afyon- Eskişehir- Kütahya ve Ankara (gordiyon) hattında, Frig Tanrıçası Kübele/kubala’nın sunaklarına ve o dönemin mezarlarına da rastlanmaktadır.
Bir de Marsiyas efsanesi vardır ki; günümüzde bile Dinar belediyesinin düzenlediği bir etkinlikle hala anılmaktadır, ne güzel bir etkinlik.
“Tarihe ve Tarihine sahip çıkmayanın gelecek tarihi de olmaz”!
Bu deyiş de benden!