Ömründe en az bir defa Allah’a dua etmek farzdır. Vitir namazında üçüncü rekâtta Fatiha ve sureden sonra, kunut tekbiri ve kunut duası vaciptir. Vacip olan dua mutlak duadır. Orada okunan özel kunut duası sünnettir. Cuma ve bayram hutbelerinde, cenaze namazında, Arafatta, Müzdelifede, sa’yde dua sünnettir. Namazların sonunda salli barikten sonra, istiska, hacet namazlarında ve her hayırlı amellerin peşinde özellikle vakit namazından sonraları, dua yapmak müstehap ve menduplarındandır. Yine Kur’an’ın hatmi sonunda yapılan dua da menduptur. Hatim duasının hatmin bitirildiği yerde yapılması da ayrıca müstehaptır.
Namazlardan sonra yapılan duada cemaat halinde iken, sadece imamın duasına âmin demek yeterli değildir. Onun duasına âmin demenin yanında, bizzat namazı kılmış kişinin de duası menduptur.
Kişinin, namazlarının sonunda kısa ve özlü bir dua yapması uygundur. Mesela; “Allah’ım!... Günahlarımızı bağışla, yaptığımız ibadetlerimizi kusurlarıyla kabul eyle, bizleri ve çoluk çocuğumuzu her türlü kötülüklerden, musibetlerden koru, Peygamberimizin yolundan ayırma, geçmişlerimize rahmet eyle, dualarımızı kabul buyur. Âmin” deri.
Adaba Uygun Dua Nasıl Yapılır?
Duaların kabul edildiği vakitlerde, abdestlice kıbleye dönerek elleri göğüs hizasına kadar ve iki elin arası açık olarak kaldırılır. Duaya; “Sübhane Rabbiye’l aliyyi’l a’lel vehhap” diye başlanması sünnettir. Sonra Elhamdülillahi Rabbil âlemin, Vessalatü vesselamü ala Rasuline Muhammed’in ve ala alihi ve sahhibi ecmeıyn” diyerek başlanır. Öncelikle Efendimizden, meşeyihı kiramdan günümüze kadar gelmiş me’sur olan dualar yapmalı sonra kendi isteklerini Allah’a arzederek bu isteklerinin kabulünü dilemelidir.
Hadis-i şerifte:
“Allah’tan bir şey istediğiniz zaman avuçlarınızın içiyle isteyin, avuçlarınızın sırtı ile istemeyin” buyrulmuştur. (Ebu Davud)
Ancak, bela ve musibetlerin giderilmesi için yapılan dualarda, ellerin içlerin yere, sırtları da semaya çevrilmiş olarak tutulur.
Duada ellerin birleştirileceğine dair İbni Abbas (ra)’dan rivayet edilen hadis-i şerifte:
“Hz.Peygamber (as), dua ettiği zaman ellerinin avuçlarını birbirine bitiştirir, iç kısmını yüzüne doğru döndürürdü.”
Ancak bu hadis, mevahibi ledünnniye kitabında zayıf olarak kabul edilmiştir. Hanefi kitapları bu mevzuda der ki; Efendimiz (as) geceleyin yaptığı özel dualarında ellerin arasını aık tutardı. (Memleketimizde ve islam ülkelerinde ellerin bitiştirilerek dua edilmesi yukardaki hadis-i şerife dayanmaktadır.)
Tahtavi haşiyesinde deniliyor ki; Dört türlü dua vardır; rağbet, rehbet, tadarru ve hafiy’dir.
(Devamı var)